Скачать книгу

>

      USMON QO‘CHQOR

      Rivoyat va ertaklar

      SHIROQ

      She’riy rivoyat

      DORONING BOSTIRIB

      KIRISHI VA SHIROQNING

       BIR QARORGA KELISHI

      Yer-ko‘kni bosdi faryod,

      Dahshat, vahshat, g‘alayon.

      Ulovda yo piyoda

      Bosib kelar olomon.

      Qochib kelar xaloyiq

      Oh-u zor, dodlar bilan.

      Mingani – tuya, xachir,

      Eshag-u otlar bilan.

      Kimdir kimnidir qarg‘ab,

      Kim yiqilib, kim turib,

      Guvlab kelar izdihom

      Ko‘chki kabi surilib.

      Go‘yo qiyomat-qoyim

      Bosgan deysiz dunyoni.

      Quyoshni to‘sib qo‘ygan

      Sahroning chang-to‘zoni…

      Shu sahroda bir cho‘pon

      Bor edi – oti Shiroq.

      Bir ozgina quv edi,

      Bir oz sodda, odmiroq.

      Ota-bobodan meros

      Bir tayog‘-u bir nayi.

      Lablarida tabassum,

      Nur sochadi manglayi.

      Nigohlari burgutdek,

      Soch – yelkada qo‘ng‘iroq…

      Xullas, suruvni haydab,

      Nay chalib yuragini choq –

      Bu ur-sur, chang-to‘zondan

      Hayratda turib qoldi.

      Itlar tinmay vovullar,

      Otlar pishqirib qoldi.

      Duv etib bitta joyga

      To‘plandi-ku suruvi.

      Sahroga soldi larza

      Xaloyiqning g‘uv-g‘uvi.

      Shiroq otiga minib

      Yeldi o‘tovi tomon.

      Borsa, quduq oldida

      G‘ujg‘on qaynar olomon.

      Qaydan kelmish buncha el

      Sel yoqqandek bemahal?

      Suv ichishar talashib,

      Bir-biriga bermay gal.

      Karvon desa, karvonmas,

      Qo‘shin desa, yo‘q qurol.

      Aralash-u quralash

      Taloto‘pdir, bu ne hol?

      O‘tovning soyasida

      Turar bir chol xafaqon.

      Shiroq borib hol so‘rdi:

      “O‘zi ne gap, otaxon?”

      Gap boshladi chol mahzun:

      “So‘ramagin, ey o‘g‘lon.

      El bunday g‘am ko‘rmagan

      Qurush davridan buyon.

      Yurtimizga o‘tdek bir

      Balo kelur bostirib.

      Eronning yovuz shohi

      Doro kelur bostirib.

      Bog‘-rog‘-u dala-tuzni

      Dushman payhon etmoqda.

      Yosh-qari, erkak-ayol

      Birday tig‘dan o‘tmoqda.

      Yulduzdan ko‘p lashkari,

      Hammasining ko‘zi qon.

      Joningdan umid bo‘lsa,

      Sen ham qochib qol, o‘g‘lon”.

      Chol xayr-ma’zur qilib,

      Olomonga ergashdi.

      Shiroq qayg‘uda qoldi,

      Lol qoldi, aqli shoshdi.

      O‘g‘li bilan xotini

      Yaqin kelib cho‘kdi tiz.

      Yo Tangrim, bu qanday gap?

      Yer tilsiz, falak tilsiz.

      Xotiniga termuldi

      Ichga yutib yoshini.

      Mador yo‘q silagani

      O‘g‘lonining boshini.

      Falakka ne otilsa,

      Qaytib yerga tushadi.

      Burch avvalo otaga,

      Avval erga tushadi.

      Tangri buncha bag‘ritosh,

      Tangri buncha berahm?

      Ayol ko‘zida – o‘tinch,

      O‘g‘lon ko‘zida vahm.

      Ikki mushtipar nigoh

      Turadi najot kutib.

      Yetti kunda bu yerga

      Doro kelarmish yetib.

      Alhol, gap boshlar Shiroq:

      “Dam oling bu kecha siz.

      Erta tongda turibon

      Kunchiqishga ko‘chasiz.

      Men bir chora topgali

      Tangrimga yolboraman.

      Tongda sizni kuzatgach,

      Saroy tomon boraman”.

      Bola, axir, bola-da,

      Bundan suyunib ketdi.

      Ayol mung‘ayib qoldi,

      G‘amdan kuyunib ketdi.

      Ikkisin ikki yondan

      Bag‘riga bosdi Shiroq…

      Bu mangulik baxt edi,

      Va bu – mangulik firoq…

       SHIROQNING O‘G‘LI

      BILAN VIDOLASHUVI

      Erta turdi uchta jon,

      Tong bo‘z kabi bo‘zargan.

      O‘g‘lon ko‘zida sevinch,

      Ayol ko‘zi qizargan.

      G‘amlashdi ozuqani,

      Quduqdan suv tortishdi.

      O‘tovni ham bo‘laklab

      Tuyalarga ortishdi.

      Shiroq o‘g‘lin bir chetga

      Chaqirib oldi imlab.

      Boshini siladi-yu

      Boshlay ketdi shundoq gap:

      “Ulg‘ayib qolding, bolam,

      Aql-u hushing yig‘ endi.

      Men o‘limga boryapman

      Sen bo‘lma deb sig‘indi.

      Bir kun anglab yetarsan

      Bu hikmatni, bolam-a,

      Sen quldek yashama deb,

      Men mard bo‘lib o‘laman.

      Yetimman deb o‘ksima,

      Senga shul o‘gitimdir:

      Otasi yo‘q

Скачать книгу