ТОП просматриваемых книг сайта:
Саллаат уонна таптал. Сомоҕо
Читать онлайн.Название Саллаат уонна таптал
Год выпуска 2020
isbn 978-5-7696-5885-2
Автор произведения Сомоҕо
Издательство Айар
– Бу сааскы суол алдьаммытынан, билигин өрүс суола сабыылааҕынан сибээстээн, куоракка самолетунан көтөҕүт. Маҕан аэропордугар көтөн тиийдэххитинэ, эһигини куорат военкоматын үлэһиттэрэ көрсүөхтэрэ. Уонна «Маяк» лааҕырга сборнай пуун баар сиригэр автобуһунан арыаллаан киллэриэхтэрэ. Ким да, ханна даҕаны ыйытыыта суох мээнэ барбат, кэлбэт… Бэрээдэги кэһии, арыгыны иһии кытаанахтык бобуллар… Эһиги бүгүҥҥэттэн саҕалаан байыаннай бэрээдэги тутуһаҕыт. Билигин биэс мүнүүтэ атаарааччылары кытта быраһаайдаһыҥ. Ол кэнниттэн быстах кэмҥэ самолет түһэр сиригэр, сыыр үрдүнээҕи бааһынаҕа, бары стройунан тахсабыт. Самолет көтөн кэллэҕинэ, испииһэгинэн биир-биир ыҥырдахпытына, ааттаммыт дьон киирэн олороҕут. Атыттар аныгы кэлэр самолету кэтэһэҕит. Бүгүн барыта уонча рейс оҥоһуллуохтаах, – диэн оройуон военкомун начаалынньыга, аҕам саастаах капитан мас-таас курдук хамаандалаан сэрэттэ.
Атаарааччылары кытта быраһаайдаһыы буолбутугар атаһа Еремей, Эрчим санныгар бүк түһэн, ытамньыйан ылла…
Эрчим: «Аата, дьиҥнээх сэриигэ баран эрэр киһиэхэ дылы… Музыка, ырыа-тойук доҕуһуоллаах, кыра харах уулаах… Аармыйаҕа сулууспалыы баран эрдэҕим», – диэн сонньуйа санаата.
Барыларын стройунан үөһэ, сыыр үрдүгэр таһаардылар. Киэҥ нэлэмэн хонууну быстах самолет түһэр гына бэлэмнээбиттэр.
– Сотору самолет кэлиэҕэ, бэлэм сылдьыҥ…Тарҕаһан хаалымаҥ, – диэн арыаллаан таһаарбыт прапорщик уол сэрэттэ.
Уолаттар, үөрэ-көтө, саҥардыы көҕөрбүт хонууга олордулар. Дойдуларыттан арахсан эрэр дьон быһыытынан, сааскы уһуктубут айылҕаны, күөрэгэй чыычаах дьырылас тойугун сэҥээрэ иһиттилэр. Арай Эрчим соһуйуон иһин, ийэтэ барахсан остолобуойга бииргэ үлэлиир кыыһыныын, аара сыһыыттан ньургуһун сибэкки дьөрбөтүн хомуйбуттарын туппутунан, тиийэн кэллилэр. Уол итини көрөн наһаа уйадыйда: ийэтэ барахсан оҕотун аармыйаҕа атаараары, кини хаһан да көрбөтөх кыыһын аргыс оҥостон кэлээхтээбит.
– Маарын сарсыарда үлэбэр эрдэ тахсаммын, оҕобун кытта үчүгэйдик быраһаайдаспакка хааллым диэммин, хата бу аргыс булан, бакаалаһа кэллим. Икки сыл диэн уһун кэм, онон, оҕобун үчүгэйдик сыллаан, санаабын этэн хаалаарыбын… Урут убайбын, эн таайгын, уоттаах сэриигэ барарыгар мин, эдэр кыыс, киирэммин атааран турабын. Ол иһин убайым этэҥҥэ сэрииттэн эргиллэн кэлбитэ… – ийэтэ, ньургуһунун дьөрбөтүн уолугар ууна-ууна, баҕа санаатын этэ турда.
– Ийээ, билигин сэрии буолбатах. Эйэлээх кэм, онон, санааҕын түһэримэ… Хата саҥа сири-дойдуну көрөн, эр киһи оскуолатын ааһаммын этэҥҥэ кэлиэҕим… – дии-дии, Эрчим ийэтин чараас санныттан кууста уонна сүүһүттэн сыллаан ылла.
Кинилэр тэйиччи баран, истиҥник-иһирэхтик кэпсэттилэр. Онтон ийэтэ кууһан ылан, оҕотун сүүһүттэн сыллаан ыла-ыла:
– Чэ, кытаат үчүгэйдик сырыт, сурукта суруйаар… Биһиги оттон, манна дойдулаах дьон, этэҥҥэ олоруохпут. Улахан балтыгар Алма-Атаҕа эмиэ сурукта суруйаар, сибээстэһэ сырыт… – диэн баҕа санаатын, алгыһы кытта этэн баран, аргыс кыыһыныын