Сайланма әсәрләр. 4 т. / Избранные произведения. Том 4 - Нурислам Хасанов

Скачать книгу

тырышучылар бар. Сез шушы нәрсәгә ничек карыйсыз?

      Һашим. Бик начар карыйм. Элек без һәр гектардан бер-ике центнер уңышны киметеп күрсәтергә тырыша идек. Дөресен күрсәткәч, бездән ул ипине дәүләткә саттыралар иде, мәҗбүри итеп… Хәзер кемнәрдер кемгә булса да ярарга тырыша.

      Нәфис. Югары күрсәткеч, ялган дан, премия алыр өчен дә кирәктер инде?

      Һашим. Шулай инде… Имеш, эшем кешесе, эшлеклелек күрсәтә. Контроль юк. Менә узган ел безнең Байтирәк районында гектарыннан кырык җиде центнер уңыш алганнар, диделәр. Шулкадәр уңыш булгач, нигә соң читкә чыгарга, терлек санын киметергә? Үзебезнеке артып калырга тиеш ләбаса. Бу минем башка сыймый…

      Нәфис. Сөйлисе юк.

      Һашим. Гаҗәпләнерлек бит, алтышар ай хезмәт хакы бирмиләр, ә алдынгыларны машина, мотоцикл биреп бүләклиләр… Тагын икенче нәрсә бар. Кайбер председательләрнең юбилеена, туган көннәренә машина бирәләр.

      Нәфис. Шулай инде…

      Һашим. Юкса ул машина колхозның ярты айлык хезмәт хакы. Машина алган председатель биш ай, бер ел хезмәт хакы түләмәгән, моның өчен аны судить итәргә кирәк… (Көттереп.) Тагын шул бар: беренче урынга чыккан җырчыга, көрәшчегә машина биргәндә, үзеңне ярлы дип әйтә аласыңмы? Шунысы гаҗәп: без ярлыланабыз, бүләк арта… Түрә үз-үзенә хезмәт хакы билгели. Шар каккан спортчыларныкын әйткән дә юк… Дөньяны алга җибәрүче интеллектуаллар, галимнәрмени..

      Нәфис. Чамасыз кыланабыз шул… Байтирәк Сабантуйларына вертолёт чакыртабыз, парашютчылар очыртабыз, акча түләп җырчылар чакырабыз. Зуррак түрә киләсе булса тагын да арттырып җибәрәбез. Янәсе, акчаны спонсорлар түли.

      Һашим. Әгәр район җитәкчесе алай итеп акча таба икән, кайсыдыр ки хуҗалыкны торгызсын, предприятие ачып җибәрсен. Байтирәк районы оешканга ничә ел? Бишме? Район администрациясе бинасын да корып керә алмый.

      Нәфис. Аның каравы район җитәкчесе өченче йортын сала…

      Һашим. Анысын булдыралар… Районның эшсез калган халкы шәһәргә йөгерә.

      Нәфис. Шулай да без районда мәчетләрне шактый төзедек.

      Һашим. Ул мәчетләрнең күпме файда китергәнен санап карарга кирәк әле. Ярар, мәчетләрне төзегәннән соң, кешеләр арасында әдәплелек, тыйнаклык арттымы соң? Җинаятьчелек күпмегә кимеде? Эчүчелек, наркомания беттеме? Дини кешеләр арттымы? Алар гаделлек, әхлак, намус хакында пропаганда алып барамы? Хәзер боларны белергә, нәтиҗә ясап карарга вакыттыр инде… Мәчетләр дә кирәк, ләкин алар да үз эшен эшләргә, рухи сафлыкны сакларга тиеш. Кемдер мәчеткә җыелган сәдака акчаларын үз хисабына салып тотмаска тиеш.

      Нәфис. Нишлисең, нәфес дигәнең акчага котырынгач. Без барып җитәчәк якты киләчәк әлегә артка чигә төшә. Күп нәрсә шул акчага корылган. Акча ишекләрне ачтыра да, яптыра да. Хокук саклау органнарында эшләүчеләр дә кеше хәсрәтеннән, хәерченең күз яшеннән бизнес ясамакчы. Аларның отчёты буенча барысы да яхшы барса да чынлыкта наркомания, уен автоматларында уйнау чәчәк ата. Төрмәләр вак җинаятьчеләр, вак караклар белән тулган.

      Һашим. Ата карак, акчалы наркобизнес төрмәгә бик эләкми дә ул. Сатылганнарны сатып ала. Ә кем акчага сатылмый?.. Ул кадәресен ачыклау кыен… Юкса илдә, җәмгыятьтәге

Скачать книгу