LITMIR.BIZ

Скачать книгу

güman etməzdim ki, siz incəsənətə bu cür düşmənsiniz!

      – Mən demirəm ki, incəsənətə düşmənəm. Mən sadəcə olaraq rahat yatmaq istəyirəm.

      – Cənab ev sahibi, sizi xəbərdar etməliyəm ki, siz öz bədbəxt başınızı knyaz həzrətlərinin qəzəbinə düçar edəcəksiniz.

      – Hm…

      – Sizin yerinizdə olsaydım «hm» demək əvəzinə bizim mənzildən köçməyimiz barədə tələbinizdən dərhal əl çəkərdim. İndicə sizə göstərdiyim afişada siz oxuya bildiniz ki, mənim oğlum artıq arxiyepiskopun sarayı qarşısında çıxış etmişdir. Siz təsəvvür edə bilmirsiniz ki, bu necə müvəffəqiyyət idi, ağalar heyran olmuşdular! Knyaz oğlanı qucaqladı, onun yanaqlarını sığalladı və həyəcandan gözlərinin dolduğunu çətinliklə gizlədə bildi. Axı mənə bircə bu kifayətdir, deyim ki, siz…

      – Cənab arxiyepiskop ədalətli adamdır, o bilir ki, çörəkçilər gecə çörək bişirməlidir, gündüz isə onlara yatmaq lazımdır, – deyə çörəkçi etiraz etdi, lakin onun səsinin ahəngi göstərirdi ki, öz qərarında tərəddüd edir.

      Bonnda kimin hünəri çatar ki, arxiyepiskopu qəzəbləndirsin? Onun qəsrində hofmeysterlər, kamergerlər, lakeylər, yegerlər, mehtərlər qaynaşır, hələ allah bilir, kübar sahibkarın ev qulluqçuları daha nə kimi rütbələr daşıyır.

      Bonndakı səkkiz min nəfər obıvateldən hər biri qəsrdən axan qızıl selindən heç olmazsa nə isə ələ keçirməyə ümid edirdi. Knyaz musiqiçiləri ən pis gündə olanlardandır. Knyazın otuz altı musiqiçisi var, İohann Bethoven də onlardan biridir.

      Çörəkçi Fişer gözəl bilirdi ki, həyasız kirayənişin knyazın ev qulluqçularının ən miskinlərindəndir. Onun mərhum atasının işləri bundan yaxşı idi. O, nəslən flamandiyalı olsa da hörmətli kapelmeyster vəzifəsinə qədər irəli gedə bilmişdi. Üstəlik, onun məşhur Reyn şərabı ilə dolu iki kiçik zirzəmisi də vardı.

      Kiçik Bethovenə isə çörəkçi ehtiram bəsləmirdi. Lakin onun bir oğlu da vardı, Lüdviq! Onun cəmi yeddi yaşı var, amma şəhərdə onun böyük gələcəyi barədə söhbət gedir. Düzdür, bəziləri xəlvətdə kinayə ilə gülür – vunderkindləri çox görmüşük! Lakin Fişer adamları tanıyır, axı! Hər bir oğlan uşağı müxtəlif hoqqabazlıqlarda iştirak etməyə qabil olsa da, bu oğlanda nə isə var. Bəzən o, yaşlı adamlar kimi ciddi olur. Uzaqlara baxır, gülümsəmir, susur və nə barədəsə elə hey düşünür. Sonra birdən yerindən qopur, evə cumur və artıq, onun barmaqları altında klavişlər nə isə elə bir şey oxuyur ki, yəqin bunlar hələ not işarələri ilə təsvir olunmayıb. Doğrudur, Fişer heç bir musiqi alətində çalmır, amma əsl musiqi nə olduğunu bilir, hər halda əsl musiqini eşitmək ona nəsib olub. Hələ qoca kapelmeyster musiqi ilə məşğul olan vaxtlarda. Şagirdləri və oğlu – o vaxt çox ümidverici tenor səsi olan gənc gözəl oğlan da onunla idi.

      – Cənab Bethoven, yaxşı, mən bir qədər də gözlərəm, sonra daha deməyəsiniz ki, mən sizə güzəştə getmək istəmirəm. Lüdviqin xatirinə gözləyərəm. Ancaq, lütfən, səhərlər mən yatarkən, bir qədər sakit olun. Axı musiqi təkcə forte olmur!

      Tenorist özünün qəribə yükünü götürüb qapıda gözdən itdi. İohann Bethoven taxta pilləkənlə yuxarı qalxıb, öz mənzilinin mətbəxinə girdi. Alçaq tavanlı kiçik otağın pəncərəsinin yanında, dizləri üstündə nə isə tikən alçaqboylu çəlimsiz, qüssəli bir qadın oturmuşdu. O, almacıq sümüklərində parlaq qızartı olan arıq, demək olar ki, şəffaf sifətini ərinə tərəf döndərdi. Əri düyünçəni ona uzadıb qürurla bildirdi:

      – Budur, gətirdim, Qiyamətdir! Sən bir bax!

      Qadın ayağa durdu. O saatca iki oğlan uşağı – dörd yaşlı Kaspar və iki yaşlı Nikolay qaçaraq otağa girdilər. Hər ikisi enlikürək və elə alyanaq idi ki, elə bil yanaqlarına qırmızı kərpic sürtmüşdülər.

      Onlar stolun təmiz yuyulmuş taxtalarının üstünə atalarının qoyduğu bağlamaya maraqla baxa-baxa itələşirdilər.

      – Frak! Lap mənimki kimidir, – knyaz tenoristi lovğa-lovğa dilləndi və yaşıl parçadan tikilmiş kiçik kostyumu bağlamadan çıxartdı. Bu, böyüklər üçün olan kostyumun kiçildilmiş forması olduğu üçün gülməli görünürdü.

      Sonra bağlamadan düymələri sıra ilə düzülmüş kiçicik alabəzək bir jilet və eynilə frakın rəngində olan qısa şalvar çıxdı. Nəhayət, kiçik bir parik, saysız-hesabsız uzunsov hörükləri buruq-buruq olan qar kimi ağ rəngli parik.

      – Balaca Motsart da eynilə bu cür geyinmişdi! Lüdviq ondan zərrə qədər də pis olmayacaq! Nə paltarı, nə də çalğısı, – deyə lovğa kişi səsi eşidildi. – Əlbəttə, bunlar sənin xoşuna gəlmir.

      Arvadı çiyinlərini çəkib köksünü ötürdü. Ər hiddətləndi:

      – Hə, əlbəttə, sənin xoşuna gəlmir. Mən isə, inan ki, bunun üçün bir ətək dukat verməli olacam. Yenə sağ olsun dərzi ki, hesablaşmaq üçün konsertə qədər gözləməyə razılıq verdi. Parçanın əlasından işlədib. Sən bircə təsəvvür et ki, Lüdviq yaşıl frak və ağ parik geymiş halda səhnəyə necə çıxacaq! Altı yaşlı virtuoz! hələ qılıncına bax! Aman allah, tamam yadımdan çıxmışdı! Axı hələ, qızıl suyuna çəkilmiş kiçik qılınc da tapmaq lazımdır. Motsartda beləsi var idi. Bəlkə teatrın kostyum otağında borc verərlər?

      – Bədbəxt oğlum! – qadın az qala eşidilməyəcək bir səslə dilləndi.

      – Bədbəxt? Bilmək istərdim ki, nə üçün bədbəxtdir?

      – Gedin, həyətdə oynayın,– -deyə ana gözlənilmədən əmr etdi. – Mən onların yanında demək istəmirdim,– xanım Bethoven başını qapıya tərəf əydi, – lakin indi sənə deməliyəm ki, bu konsert məni sevindirmir.

      – Nəyə görə? Bəlkə Lüdviq məşğul olmaq istəmir? Mən onu ağıllandıraram, – deyə o, barmağı ilə hədələdi.

      – Nahardan bəri ara vermədən çalır!

      – Bircə öz cəfəng fantaziyalarını yenə dınqıldatmayaydı. O, bunu etməyi xoşlayır!

      – Lüdviq yaxşı məşğul olur. Sən bir qulaq as!

      Hər ikisi susdu. Qonşu otaqdan gələn cəld və inamlı passajların səsi indi daha aydın eşidilirdi. O, sözünə davam etdi:

      – O, səni pərt eləməz. Ancaq bunlar nə qədər əzab lar bahasına başa gəlir!

      – Boş sözlərdir! O, lap kiçik yaşlarından musiqini həddən artıq sevir.

      –Bu düzdür. Ancaq hər halda o, hələ lap uşaqdır. Hərdənbir həyətdə qaçmaq, gizlənpaç oynamaq, topu qovmaq istəyir, sən isə bunlarla hesablaşmırsan, onu royalın yanına lap pərçim eləyirsən!

      – Mən ki, bunları onun gələcəyi xatirinə edirəm. O, dahi pianoçu olmalıdır!

      – Ancaq sən onun bir qədər şənlənməsinə imkan verə bilərdin, – deyə arvadı etiraz etdi. – İohann, etiraf et ki, sən Lüdviqin gələcəyindən çox pul üçün canfəşanlıq edirsən.

      – Bəlkə mənim pulum çoxdur?

      – Biz

Скачать книгу