Şah Abbas - Cahid Aydoğmuşoğlu Tarixi yaradanlar

Скачать книгу

indiki İranın Meşkinşəhr (Xiyav) ilə Qaradağ vilayəti arasında tarixi qala (red.)

      18

      Şafiilik – İslamda sünniliyin 4 əsas məzhəbindən biri. Əsası VIII–IX əsrlərin qovuşuğunda imam Məhəmməd əş-Şafii (820-ci ildə vəfat edib) tərəfindən qoyulub, ona görə belə adlanır. Hazırda Suriya, Livan, Fələstin və İordaniyanın sünni müsəlmanları arasında aparıcı məzhəb sayılan şafiiliyin İraq, Pakistan, Hindistan, İndoneziya və Malayziyada da çoxsaylı ardıcılları var (red.).

      19

      Maraşilər – indiki İran ərazisində, Mazandaranın da daxil olduğu Təbəsristan bölgəsində məskunlaşmış ərəb əsilli şiə sülaləsi. Maraşi seyidlərinin şiələrin dördüncü imamı Zeynalabdinin soyundan gəldiyi bildirilir (red.).

      20

      Lələ – Səfəvi dövlətində azyaşlı hakimlərin himayədarları belə adlanırdı (red.).

      21

      Heratda doğulan Əlişir Nəvai Əmir Teymurun nəvəsi Hüseyn Bayqara ilə bir yerdə böyümüş və təhsil almışdır. Hüseyn Bayqara 1469-cu ildə Teymurilər dövlətinin hökmdarı olduqdan sonra uşaqlıq dostunu özünün vəziri təyin etmişdir (red.).

      22

      Şah I Abbasın taxta çıxdığı tarixlə bağlı fərqli ehtimallar mövcuddur. Bəzi qaynaqlarda onun 1587-ci ilin iyununda, bəzi qaynaqlarda isə həmin il oktyabrın 16-da hökmdar elan edildiyi bildirilir. Lakin əksər tarixçilər, eləcə də bu kitabın müəllifi etibarlı mənbələrin məlumatları əsasında aparılan təhlillər nəticəsində belə qənaətə gəlib ki, Şah I Abbas məhz 1587-ci il oktyabrın 3-də taxta çıxmışdır (red.).

      23

      Babur imperiyası – 1526-cı ildən 1857-ci ilədək hökm sürmüş və əsası Teymurilər sülaləsindən olan Babur (1483 – 1530) tərəfindən qoyulmuş türk dövləti (red.)

      24

      Sultan Əkbər (və ya Əkbər şah) – Babur imperiyasının üçüncü hökmdarı və Baburun nəvəsi. Müsəlman ölkələr arasında çadranı qadağan edən ilk padşahdır. Babur dövlətinin ən parlaq dövrü «Böyük Əkbər» kimi də tanınan Əkbər şahın hakimiyyət illəri sayılır. 1542 – 1605-ci illərdə yaşayıb, 14 yaşında taxta çıxıb və ömrünün sonunadək hakimiyyətdə qalıb (red.).

      25

      Qarğaşa – qarışıqlıq, hərc-mərclik, çaxnaşma, araqarışma (red.)

      26

      Məqam – burada: vəzifə, rütbə, mənsəb, mərtəbə

      27

      Ələmut qalası – indiki İran ərazisində, Talış dağları ilə Elbrus dağ silsiləsinin kəsişməsində, 2163 metr hündürlükdə yerləşən qədim qala. Hazırda yalnız dağıntıları qalmışdır. IX yüzillikdə inşa edildiyi deyilir (red.).

      28

      Əşirət – bir əsildən törəyib birlikdə yaşayan və köçəri, bədəvi həyat sürən ailələr toplusu; qəbilə, oymaq (red.)

      29

      Şahsevənlər – Azərbaycan və İranda yaşayan oğuz əsilli türk boyu

      30

      Sərdar – burada: qoşun başçısı

      31

      Divan – burada: Osmanlı imperiyasında böyük vəzirdən, müftidən və b. vəkillərdən ibarət dövlət şurası (red.)

/9j/4AAQSkZJRgABAQEAYABgAAD/4QBORXhpZgAATU0AKgAAAAgABAMBAAUAAAABAAAAPlEQAAEAAAABAQAAAFERAAQAAAABAAAOw1ESAAQAAAABAAAOwwAAAAAAAYagAACxj//bAEMABQMEBAQDBQQEBAUFBQYHDAgHBwcHDwsLCQwRDxISEQ8RERMWHBcTFBoVEREYIRgaHR0fHx8TFyIkIh4kHB4fHv/bAEMBBQUFBwYHDggIDh4UERQeHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHh4eHv/AABEIAxICpAMBIgACEQEDEQH/xAAfAAABBQEBAQEBAQAAAAAAAAAAAQIDBAUGBwgJCgv/xAC1EAACAQMDAgQDBQUEBAAAAX0BAgMABBEFEiExQQYTUWEHInEUMoGRoQgjQrHBFVLR8CQzYnKCCQoWFxgZGiUmJygpKjQ1Njc4OTpDREVGR0hJSlNUVVZXWFlaY2RlZmdoaWpzdHV2d3h5eoOEhYaHiImKkpOUlZaXmJmaoqOkpaanqKmqsrO0tba3uLm6wsPExcbHyMnK0tPU1dbX2Nna4eLj5OXm5+jp6vHy8/T19vf4+fr/xAAfAQADAQEBAQEBAQEBAAAAAAAAAQIDBAUGBwgJCgv/xAC1EQACAQIEBAMEBwUEBAABAncAAQIDEQQFITEGEkFRB2FxEyIygQgUQpGhscEJIzNS8BVictEKFiQ04SXxFxgZGiYnKCkqNTY3ODk6Q0RFRkdISUpTVFVWV1hZWmNkZWZnaGlqc3R1dnd4eXqCg4SFhoeIiYqSk5SVlpeYmZqio6Slpqeoqaqys7S1tre4ubrCw8TFxsfIycrS09TV1tfY2dri4+Tl5ufo6ery8/T19vf4+fr/2gAMAwEAAhEDEQA/APsuiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiuO+Jfj3T/BUNrHdW11NdX6yi18tFZA6Bcb8sDjLr0z3oA7Gsbxj4ksfC2hzaxqEVzLBEGLLAqlzhWbgEgdFPevnb4hT+NfidLp1zAPD1tp9gX3B/OSUq+0NjG4Z/dnHTtUHgb9nSXXtbn1TxPqiJo09ufIXTrgi5Eqsq/NviK7cB+hz933oA7S4/ac8EmZ7W10jxD9oA4MltDs6cdJs9xXV2HjXxNq3gu38caXb6QmhIXubuK4SQXX2aEuJggVinmHYduWx0ziut8AeFtP8FeEbLwzpc11NZ2fmeW9yytId8jOclQB1Y9hxit2gDG8FeI7HxZ4atNf06K4itbrfsS4VVcbXZDkKSOqnv0rZrj5/B7WPjybxpo04bUL7y7e/ju3/dC2AQMYgq58z90mNxI5b2rrkbcM0AOooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKAMvxfq6+H/Cesa86GRdNsJ7tlAyWEcbPjGRnp6j61z3wd+IFn8RPCkes2ttPbsc71kjCj/WOowAzf3PWrfxgUyfCbxhGP49CvV/OB6+Nv2YvGWteAfGFxp9nBp89nrd7Yw3hlR2kSNXYHy8MoDYkbrkZAoA+tfjX8R7P4d+HJLmW1nuL64s7mSyCxhohJGgI8z51O3LL05xmvmTwjqvir4leNrbxTepottb6reWySpCJUdURhEdoJYA4TIyT/SqX7Z/iuTxX4/0jRVhSK00yR1hYrtkbzkty247iDgrxgD8arfC/xRJ4T8KXdpZwpK0ERaQyruB5kYYwR6mgD3iPUrrS/iBpnhLQ1haOxvrdNQkvASxSVkceUVI5wzZ3Ac46817si7VCivhPwHNq3jb4oDxpELKG18PX9lfahG25ZHjUhsRD5gW2wt94gZI59PtrwtrVr4i0K21iyjmjt7jdsWYAONrFTkAkdVPegDToormtP8aaXffELUfBEVverqOn2wuZZWRfJZSIzhTu3Z/er1UdD+IB0tcLo/iprr4y614UMIC2dkswk28nIhOM5/6aegrsdVvYtN0u71GdXaK1geZwgBYqqliBnvgVwfiK1t/Gug6D4t01pYbew1aLVJY7ghXMVuXDKoXI3HHAJA9xQB6LRVPRtQh1XTYr+3WRYpd20SABuGI5wT6VcoAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKACiiigAooooAKKKKAOR+NLMnwe8aOuMr4fvyM/wDXu9fBHgGGTWPCurwSFUka3KRleBlhIOevHSvu/wCOt7a2vwg8YQzy7Hn0C/WMbSdx+zuO3TqK/PfwVe22l2sE3mcTuPtRZSdiqx5XHsT60AV7PwzcLe3Fok0XnabsecljtYMNw28ZPA5zipvEl/NDpllpsaxkkSpKWB6MRjbz6HvVLxlfW82v3k+kyfaIrsKrs6kYwgXjOP

1

Mürşid – dini-fəlsəfi, ictimai-siyasi cərəyanın, birliyin və ya cəmiyyətin rəhbəri, müridin müəllimi (red.)

2

Mürid – bir müsəlman təriqət şeyxinə və ya mürşidinə tabe olaraq ondan təriqətin üsul və mərasimlərini öyrənən adam; şagird (red.)

3

Təkkə – təriqət mənsublarının bir araya yığışdığı, təlimat aldığı, ilahi hikməti və Allah sеvgisini öyrənib anladığı məkan (red.)

4

Elxanilər (və ya Hülakülər dövləti) – 1258-cı ildə Çingiz xanın nəvəsi Hülakü xan (1258 – 1265) tərəfindən yaradılmış dövlət. 1357-ci ildə süquta uğramışdır. (red.)

5

Rafizə – şiələrdə təriqət adı (red.)

6

Uzun Həsən (1423 – 1478) – Ağqoyunlular sülaləsi

Скачать книгу