LITMIR.BIZ

Скачать книгу

net gesê sy speel nie te sleg nie,” sê dokter Baumann droogweg.

      “Jy moes hulle vertel het Saartjie se foto was in feitlik al die koerante regoor die land omdat sy so goed klavier speel,” sê Saartjie se ma en kyk trots na haar.

      “Dit was onnodig,” sê dokter Baumann. “Ons weet mos hoe goed is Saartjie. Ek wou nie ’n ophef oor haar maak terwyl hulle die hele tyd so oor hul eie kind gesels nie. Ek kan sien daardie twee, veral die pa, lewe net vir hul dogter se sukses. Sy hele gesig verhelder sommer as hy haar naam noem.”

      “Dis vreemd,” sê Saartjie fronsend, “dat hulle almal so baie van daardie meisie dink. Clara, haar kreupel sussie, het vir my en Anna en Muggie ook vertel hoe wonderlik haar suster is – en dan het haar gesiggie ook so opgehelder.”

      “Dis seker maar gesinstrots,” sê mevrou Baumann.

      Apie het die hele tyd gesit en eet, maar ook geluister. Nou sê hy: “Ons is nie so nie.”

      “Haai,” sê sy ma verbaas, “is jy dan nie trots op jou suster se klavierspel nie?”

      Apie kyk na Saartjie. Daar is ’n vies uitdrukking op sy ondeunde sproetgesig. Dan sê hy prontuit: “Nee, haar spelery gee my ’n pyn op die maag, kos dis net ’n geraas!”

      “Apie!” berispe Martha Baumann. “Jou taal!”

      Apie kyk verbaas na sy ma.

      “Wat’s verkeerd, Ma?”

      “Die enigste ‘kos’ in Afrikaans is die kos wat ’n mens eet.”

      “Ja, maar daar’s ’n woord biekos, Ma,” verduidelik Apie. “Maar ek en my pêls sê sommer altyd ‘kos’, want dis korter en makliker.”

      Sy ma kyk met ’n sug na sy pa. Daar is ’n glimlag om Jan Baumann se mondhoeke. Dan begin hy vir Apie verduidelik daar bestaan glad nie ’n woord soos biekos in Afrikaans nie, daarom bestaan die afkorting kos ook nie. Daar is wel ’n Engelse woord “because” en dit is seker die woord wat Apie-hulle gebruik en as biekos uitspreek – maar dit beteken “omdat”, en dit is eintlik die woord wat Apie moes gebruik het.

      “Watter woord, Pa?” vra Apie wat aandagtig geluister, maar nie veel verstaan het nie.

      “Omdat.”

      “O.”

      “Ja.”

      Apie sal nie waag om dit te sê nie – netnou kry hy ’n oorveeg – maar “kos” is vir hom ’n baie mooier woord as “omdat”. Hy sal egter in die toekoms maar altyd van “omdat” praat wanneer sy ouers in die omtrek is.

      Dokter Baumann verduidelik nou verder dat “pêls” eintlik ook ’n Engelse woord is.

      “Praat eerder van jou maats of vriende,” beveel hy aan.

      “Oukei, Pa,” sê Apie. “Ag, ek bedoel, reg so, Pa.” Dan kyk hy na sy suster en sê: “Ek sê nog steeds – as Saartjie klavier speel, kry ek ’n pyn op my maag.”

      Apie kyk tevrede na sy ouers. Daar was tog seker nou niks met sy taal verkeerd nie.

      Dokter Baumann sê glimlaggend: “Jou taalgebruik was nou korrek, Apie, hoewel die uitdrukking wat jy gebruik het ’n bietjie kras is – al is dit ook letterlik hoe jy voel wanneer sy speel.”

      Apie is vir ’n oomblik doodstil. Hy kan nie kop of stert uitmaak van wat sy pa so pas gesê het nie.

      Hy knip sy oë en sê met ’n verbaasde uitdrukking op sy gesig: “Jissie, Pa, hoekom praat Pa nie sommer plein Afrikaans nie?”

      Dokter Baumann begin lag – en sy vrou en Saartjie ook.

      Apie eet maar weer verder. Hy verstaan tog nie waaroor hulle nou juis lag nie.

      Ná ete gaan Saartjie na haar kamer toe. Sy doen ’n ruk lank huiswerk, maar dan begin haar gedagtes dwaal.

      Sy leer geskiedenis. Saartjie glo sy ken die werk en dit is mos nie nodig om hard te konsentreer as ’n mens iets reeds ken nie. Nou sit sy sommer en dink met die geskiedenisboek oop voor haar.

      Sy besluit sy sal meer moet begin klavier oefen. Sy het haar afdeling van die kunswedstryd nog elke jaar maklik gewen. Niemand hier in Lynnekom kan by haar kers vashou nie. Dit is sommer net ’n plaaslike wedstryd en daar is gewoonlik nie baie deelnemers nie. Dit sal sowaar ’n skande wees as die meisie van Bloemfontein haar hier kom uitstof.

      Nee, dink Saartjie, en vee met die agterkant van haar hand ’n krul van haar voorkop af weg. Sy gaan van nou af hard oefen. Daardie Carolina gaan haar sowaar nie klop nie!

      Noudat die kwessie opgelos is, sit en dink Saartjie aan die gebeure die oggend by die skool. Sy wil Ou Duifie baie graag help – maar hoe?

      Sy wonder weer wat sy kan doen sodat Galpil sy wraakveldtog teen Ou Duifie moet laat vaar. Sy is bang die juffrou word so moedeloos dat sy sommer tou opgooi en by Hoërskool Saamwerk weggaan. Verder sal die hele klas in groot moeilikheid beland as die hoof moet uitvind hoe hulle in Ou Duifie se periodes te kere gaan.

      Saartjie moet probeer keer dat dit gebeur. Maar hoe?

      Sy draai haar kop effens en sien haarself in die klerekas se spieël. Sy draai haar kop nog meer sodat sy haar hele gesig kan sien.

      Saartjie kyk aandagtig na haarself. Sy het ’n effense wipneusie en daar is ’n paar aantreklike sproete op haar neus. Sy glimlag en sien die kuiltjies in haar wange. Sy vee die krul wat op haar voorkop lê met die agterkant van haar hand weg.

      Sy wonder of sy mooi is, of liewer – en dit is nou belangriker – of Galpil nog dink sy is mooi.

      As hy dink sy is mooi, so sit Saartjie en redeneer, en sy vlei hom en sê hy is wonderlik en kyk met verliefde oë na hom, sal hy so mak soos ’n lammetjie wees. Dan sal hy enigiets doen wat sy vir hom sê. Dan sal hy mos afsien van sy wraakplan – en dan sal Ou Duifie nie meer so swaar kry nie.

      Maar hoe kyk ’n meisie met verliefde oë na ’n ou? Saartjie besluit om te oefen. Sy kyk kastig verlief na haarself in die spieël. Haar oë is groot en rond.

      Saartjie begin lag. Dit lyk vir haar glad nie mooi nie. As sy haar oë so wyd ooprek, lyk sy soos iemand wat half simpel is. Galpil sal sommer begin lag as sy so na hom kyk – en dit sal mos vreeslik wees.

      Nee, besluit Saartjie, sy kan maar daarvan vergeet om met verliefde oë na Galpil te probeer kyk.

      Nogtans, sy is darem nie lelik nie, dink Saartjie, en glimlag nou vir haarself in die spieël. Nee, sy is eintlik nogal mooi. Dis seker. Sy moet net doodnatuurlik wees en Galpil vlei, dan sal hy na haar kyk, want dit is mos maar min dat sy so vriendelik met hom is.

      Sy sal sag en vriendelik glimlag. En dan sal hy sien sy is mooi en hy sal weer na haar kyk en dan sommer aanhou kyk. En dan, hoop Saartjie, sal hy so mak soos ’n lammetjie wees. Dan kan sy hom vra om haar te help om dinge makliker te maak vir juffrou Nortjé. Sy is seker Galpil sal dit doen as sy wat Saartjie is vir hom mooi genoeg is.

      Sy oefen haar sagte, teer glimlag nog ’n paar keer in die spieël en besluit dan om sommer nou op die daad met die sagmakery te begin.

      Wanneer Saartjie haar skooldrag uittrek, trek sy gewoonlik sommer ’n kniebroek en T-hemp aan en plak ’n kep op haar donker krulhare. Maar sy doen dit nie vanmiddag nie. O nee, sy wil nou op haar beste lyk. Sy besluit om die pragtige blou rok wat haar ma vir haar gemaak het aan te trek. Die rok pas mos perfek by haar blou oë. Galpil sal haar nie daarin kan weerstaan nie.

      Saartjie trek die mooi rok haastig aan en bind ook ’n blou lint in haar hare. Nou trek sy haar mooiste skoene aan en staan doodstil voor die spieël na haarself en kyk.

      Sy lyk nog soos ’n rabbedoe, maar soos ’n beeldskone een wat nou vir ’n paar minute van haar lewenslustige vrolikheid vergeet. Net haar blou oë vonkel ondeund.

      “Galpil,” sê sy sag vir haarself

Скачать книгу