Скачать книгу

i ugruntowanych przez lata praktyki.

      Skala Likerta

      Skala Likerta (nazwana tak od nazwiska jej twórcy) to pięcio- lub siedmiostopniowa skala powszechnie wykorzystywana w badaniach kwestionariuszowych, która pozwala na ocenę zjawiska lub sprawdzenie siły pewnych postaw, przekonań czy opinii. Respondent ma za zadanie określić, w jakim stopniu podziela dane stwierdzenie (gdzie 1 – jest zwykle najniższym stopniem akceptacji, a 5 – najwyższym). Warto pamiętać, że skala ta powinna mieć wartości nieparzyste, aby wartość środkowa była najbardziej neutralna lub zbliżona do odpowiedzi „trudno powiedzieć”. Trzeba uważać z zastosowaniem siedmiostopniowego podziału, gdyż w wielu przypadkach rozdrobnienie ocen może bardziej utrudnić respondentom odpowiedź na dane pytanie, niż im pomóc.

      Ta najpopularniejsza pięciostopniowa skala może wyglądać następująco:

      1 – Zdecydowanie się nie zgadzam.

      2 – Raczej się nie zgadzam.

      3 – Ani się zgadzam, ani nie zgadzam.

      4 – Raczej się zgadzam.

      5 – Zdecydowanie się zgadzam.

      Na skali Likerta oparte zostały bardzo popularne w UX narzędzia, takie jak: skala SUS oraz Net Promoter Score.

      PRZYKŁAD: PYTANIE OPARTE NA SKALI LIKERTA

      Przyjrzyj się interfejsowi serwisu Wideonetka.pl i ustosunkuj się do stwierdzenia.

      Wideonetka.pl jest:

      nowoczesna

      ■ zdecydowanie się nie zgadzam

      ■ raczej się nie zgadzam

      ■ ani się zgadzam, ani nie zgadzam

      ■ raczej się zgadzam

      ■ zdecydowanie się zgadzam

      czytelna

      ■ zdecydowanie się nie zgadzam

      ■ raczej się nie zgadzam

      ■ ani się zgadzam, ani nie zgadzam

      ■ raczej się zgadzam

      ■ zdecydowanie się zgadzam

      ładna

      ■ zdecydowanie się nie zgadzam

      ■ raczej się nie zgadzam

      ■ ani się zgadzam, ani nie zgadzam

      ■ raczej się zgadzam

      ■ zdecydowanie się zgadzam

      prosta

      ■ zdecydowanie się nie zgadzam

      ■ raczej się nie zgadzam

      ■ ani się zgadzam, ani nie zgadzam

      ■ raczej się zgadzam

      ■ zdecydowanie się zgadzam

      Zadania z alokacją zasobów

      Pytania wymagające alokacji zasobów (budget allocation task) pozwalają na sprawdzenie, które z elementów, cech czy właściwości produktu są dla odbiorców najważniejsze33. Respondent ma do dyspozycji pewien skończony zasób punktów lub procentów, który może dowolnie zainwestować w rozwój lub zakup odpowiedniego obszaru czy cechy. Ważne, aby pytanie zawierało na tyle dużo aspektów, aby uniemożliwić respondentom równe rozdzielenie dużych kwot pomiędzy wszystkie z nich.

      Dzięki tego typu zadaniom można ograniczyć myślenie życzeniowe respondentów (czyli formułowanie niemożliwych do zrealizowania lub przeczących sobie wizji, potrzeb, scenariuszy itp.), poznać priorytety potrzeb oraz odrzucić elementy najmniej ważne. Ograniczeniem zadań z alokacją zasobów jest fakt, iż wymagają one od respondentów dość dużo wysiłku umysłowego w czasie wypełniania i mogą być przyczyną porzuceń formularza.

      3.2.4. WARIACJA: ANKIETA AUDYTORYJNA

      Ankieta audytoryjna polega na przeprowadzaniu sondażu bezpośrednio z większą grupą respondentów. Uczestnikom zgromadzonym wspólnie w jednym miejscu (np. w sali wykładowej czy konferencyjnej) rozdawane są kwestionariusze, a ankieter przekazuje podstawowe informacje na temat celu oraz specyfiki badania. W czasie wypełniania kwestionariusza badacz może w miarę potrzeb udzielać dodatkowych wyjaśnień oraz zbierać ankiety od respondentów. Dzięki temu można uzyskać prawie stuprocentowy zwrot kwestionariuszy, które dodatkowo wypełniane są staranniej i rzetelniej niż te zdalne. Jest to szczególnie ważne, kiedy w ankiecie poruszane są tematy trudne lub wymagające doprecyzowania, wtedy bezpośrednia obecność i pomoc ankietera jest nie do przecenienia, przy jednoczesnym zachowaniu całkowitej anonimowości respondenta.

      Minusem jest większa kosztowność tych badań niż ankiet zdalnych, dłuższy czas realizacji oraz ograniczenia logistyczne związane z koniecznością bezpośredniej obecności badacza w czasie przeprowadzania sondażu audytoryjnego.

      Metoda ta może być z powodzeniem zastosowana w badaniach user experience do poznawania potrzeb i preferencji grup, które często przebywają razem i które łatwo zebrać w jednym miejscu, takich jak: uczniowie, studenci, pracownicy firm itp.

      PRZYKŁAD: WIDEONETKA – ANKIETA AUDYTORYJNA

      Twórcy Wideonetki.pl chcą również pozyskać uczniów. Interesują ich szczególnie gimnazjaliści i licealiści, którzy często poszukują treści multimedialnych. Założyli, że może być to grupa szczególnie zainteresowana różnego typu multimediami – rozrywkowymi oraz edukacyjnymi. Chcą jednak poznać ich nawyki, potrzeby i preferencje.

      Pytania badawcze, na które miały odpowiedzieć badania przeprowadzane ankietą audytoryjną:

      ■ Jakiego rodzaju treści multimedialnych poszukują uczniowie?

      ■ W jakich serwisach ich szukają?

      ■ Jak często poszukują treści multimedialnych?

      ■ Czego im brakuje w obecnych serwisach?

      W pięciu miastach różnej wielkości wytypowano po trzy klasy gimnazjalne i trzy licealne, w których przeprowadzono sondaże audytoryjne. Ankiety były prowadzone na lekcjach wychowawczych, po wcześniejszym uzyskaniu zgody dyrekcji i wychowawcy. W zamian za uczestnictwo szkoły otrzymały stały, a uczniowie 3-miesięczny dostęp do płatnych treści Wideonetki.

      3.2.5. WARIACJA: CATI

      Wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo (Computer Assisted Telephone Interviewing) – CATI – to technika badawcza, która polega na przeprowadzaniu sondaży telefonicznych z pomocą programu komputerowego. Respondenci w tych badaniach najczęściej dobierani są z celowej bazy danych lub ich numery generowane są losowo poprzez program komputerowy. Dzięki pytaniom zamkniętym, sugerowanym odpowiedziom oraz interaktywnej formie kwestionariusza czas potrzebny na kodowanie odpowiedzi respondentów jest minimalny. Badania są nagrywane, dzięki czemu istnieje również możliwość późniejszego odsłuchania rozmowy. Zaletą badań CATI jest ich potencjalnie szeroki zasięg (mogą być przeprowadzane nawet z respondentami z różnych krajów) dość niskie koszty przeprowadzania (koszt połączenia telefonicznego) oraz krótki czas realizacji (nie trzeba czekać na zwroty ani się przemieszczać, badanie może być wykonywane nawet przez kilkudziesięciu ankieterów jednocześnie).

      Technikę tę warto wykorzystywać, kiedy grupa docelowa jest dość duża, rozproszona, a dane telefoniczne są ogólnodostępne – np. w czasie badania szerokich populacji (osoby korzystające z publicznej służby zdrowia)

Скачать книгу


<p>33</p>

N.P. Li, J. Bailey, D.T Kenrick, J.W. Linsenmeier, The necessities and luxuries of mate preferences: Testing the tradeoffs, „Journal of Personality and Social Psychology” 2002, nr 82(6).