Badania jako podstawa projektowania user experience - Iga Mościchowska

Скачать книгу

które z nich faktycznie pomogą rodzicom w codziennym życiu. Dlatego chcieliby się dowiedzieć:

      ■ Jakie emocje wiążą się z przebiegiem chorób u dzieci i jak można to zmienić?

      ■ W jaki sposób ludzie zapamiętują polecenia lekarzy, np. o dawkowaniu leków?

      ■ Jak gromadzą i archiwizują informacje o chorobach?

      ■ Czy i jak zapamiętują nazwy leków?

      ■ Czy i jak przekazują informacje historyczne lekarzowi?

      ■ Co jest przyczyną frustracji i obaw w dbaniu o zdrowie podopiecznych?

      ■ Jakie są ograniczenia kompetencyjne i technologiczne w grupie docelowej?

      Twórcy „Zdrowoteczki" liczą na to, że odpowiedzi na te pytania pozwolą się skupić zespołowi na rozwiązywaniu realnych problemów odbiorców i pozwolą wybrać najistotniejsze funkcjonalności w projekcie.

      3.1.2. RODZAJE WYWIADÓW INDYWIDUALNYCH

      Wywiady dzieli się zwykle na ustrukturyzowane i swobodne (nieustrukturyzowane), ze względu na swobodę badacza w zadawaniu pytań. Terminy te są dwoma przeciwległymi biegunami continuum, a większość wywiadów można umieścić gdzieś na linii pomiędzy nimi. Badania mające cechy obu biegunów nazywa się wywiadami semi-ustrukturyzowanymi. Ze względu na formę kontaktu wywiady dzielimy na bezpośrednie i zdalne.

      Wywiad ustrukturyzowany

      W takim wywiadzie treść wszystkich pytań, ich kolejność, a nawet część odpowiedzi są z góry narzucone. Osoba prowadząca wywiad ma ze sobą bardzo dokładnie rozpisaną instrukcję, według której koduje odpowiedzi respondenta. W dużej mierze wywiad taki przypomina wypełnianie kwestionariusza ankiety, której respondent nie wypełnia samodzielnie, a z pomocą badacza. Wywiad ustrukturyzowany ogranicza rolę badacza, przyspiesza proces zbierania danych i usprawnia analizę, pozwalając nawet na ilościową obróbkę danych (pod warunkiem odpowiednio wielkiej próby). Nie pozwala jednak na zgłębianie tematu, spontaniczny kontakt z badanym i ogranicza się do weryfikacji przyjętych założeń. Wywiad ustrukturyzowany traci więc sporo zalet badań jakościowych.

      Wywiad swobodny

      Na drugim biegunie znajdują się wywiady nieustrukturyzowane, w których moderator ma jedynie podany zakres tematyczny, jednak w toku rozmowy samodzielnie formułuje pytania i określa ich kolejność. Takie wywiady w dużej mierze opierają się na budowaniu relacji z respondentem, dzięki czemu możliwe jest dotarcie nawet do wrażliwych informacji. Wywiady swobodne prowadzi się, kiedy eksploracja zjawisk jest ważniejsza od weryfikacji hipotez lub kiedy hipotez po prostu nie ma. Wywiad swobodny powinien być przeprowadzony przez doświadczonego badacza, który nie straci z oczu obszarów badawczych. Największym zagrożeniem takiej metody badawczej jest bowiem brak ścisłej kontroli nad przebiegiem rozmowy i ryzyko pominięcia części istotnych zagadnień.

      Wywiad semi-ustrukturyzowany

      W wywiadach semi-ustrukturyzowanych moderator ma zestaw pytań, jednak może je modyfikować i zadawać w innej kolejności, kiedy na przykład rozmowa schodzi naturalnie na nowe tory. W takiej rozmowie znajdzie się miejsce zarówno na pytania otwarte, jak i zamknięte, a także techniki projekcyjne. W wywiadzie semi-ustrukturyzowanym, podobnie jak w swobodnym, badacz ma możliwość dopytania, sformułowania dodatkowych pytań, nieprzewidzianych wcześniej w scenariuszu, co pozwala na głębsze poznanie problemu. Jedynie doświadczony badacz wie, kiedy i jak należy zareagować. Głównym problemem wywiadów semi-ustrukturyzowanych jest pracochłonność analizy.

      PRZYKŁAD: DOBÓR RODZAJU WYWIADU

      Ze względu na mocno eksploracyjny charakter problemów badawczych zdecydowano się przeprowadzić wywiady semi-ustrukturyzowane, z dużą liczbą pytań otwartych i dające dużą swobodę doświadczonym badaczom.

      Wywiad bezpośredni i zdalny

      Wywiad bezpośredni ma miejsce, kiedy uczestnik i badacz znajdują się w tym samym pomieszczeniu i zachodzi możliwość kontaktu wzrokowego oraz obserwacji mowy niewerbalnej. Te wywiady zdalne przeprowadza się albo telefonicznie, albo z pomocą oprogramowania (np. Skype czy Google Hangouts). Dzięki przesyłaniu na żywo obrazu z kamery możliwe jest choć częściowe odtworzenie bezpośredniej relacji, charakterystycznej dla wywiadów swobodnych prowadzonych twarzą w twarz. Wywiad zdalny staje się więc dobrym rozwiązaniem, kiedy musimy dotrzeć do bardzo rozproszonych ludzi, a zależy nam na eksploracyjnym charakterze badania, np. kiedy chcemy poznać proces sprzedażowy w amerykańskich firmach, w kilku stanach.

      3.1.3. PRZEBIEG BADANIA

      Na czas trwania wywiadów indywidualnych wpływa przede wszystkim liczba respondentów i ich dostępność (ile czasu trzeba poświęcić na dotarcie do badanych?). Wywiady ustrukturyzowane są szybsze w analizie i mniej pracochłonne niż swobodne, jednak zwykle prowadzi się je z większą liczbą respondentów. Wywiady mogą być prowadzone symultanicznie przez kilku badaczy w różnych miejscach, co znacznie przyspiesza proces badawczy. Czas trwania badań może się wahać od 1,5 tygodnia nawet do 5 tygodni.

      Na co zwrócić uwagę przy rekrutacji

      Wywiady indywidualne silnie skupiają się na jednostce, dlatego podstawowy jest dobór zróżnicowanej pod względem cech próby badawczej, tak aby uzyskać jak najszersze spektrum możliwych doświadczeń i opinii. Z tego powodu do wywiadów swobodnych bardzo często stosuje się dobór celowy respondentów. Wielkość próby zależy od problemów badawczych i grupy badanych.

      Kiedy wywiady są przeprowadzane ze specjalistyczną grupą, np. przedsiębiorcami średnich firm, a wywiad jest mocno eksploracyjny, dziesięcioosobowa próba będzie wystarczająca. Jednak gdy trzeba poznać zwyczaje związane z oglądaniem telewizji ludzi w różnym wieku i z różnych środowisk, lepsza będzie próba co najmniej 50 osób, zróżnicowanych demograficznie.

      O co pytać w wywiadach indywidualnych

      Naczelną zasadą wywiadów indywidualnych jest stosowanie pytań otwartych, które zachęcają do dłuższych, pogłębionych odpowiedzi niż pytania zamknięte, na które da się odpowiedzieć szybko „tak” lub „nie”. To odpowiedzi na pytania otwarte (zaczynające się od słów: jak, kiedy, w jaki sposób, gdzie, co i ile) są źródłem najciekawszych wniosków z badań.

      Tworzenie scenariusza wywiadu zaczyna się od dogłębnej analizy problemów badawczych. Warto wypisać sobie jak najwięcej pytań otwartych, które mogą być źródłem pożądanych informacji, a następnie drogą eliminacji wybrać te najlepsze – to jest najbardziej naturalne dla rozmowy, najprostsze, ale i zróżnicowane.

      PRZYKŁAD: DOBÓR PRÓBY

      Twórcy „Zdrowoteczki” za główną grupę odbiorców uznali młodych rodziców i to na nich chcieliby skupić badanie. Ponadto przyjęli założenie, że ich odbiorcy to przede wszystkim użytkownicy nowych technologii, posiadający smartfon i/lub tablet. Część ich potencjalnych użytkowników korzysta z prywatnej służby zdrowia, a część nie. Chcieliby także porównać doświadczenia rodziców jedynaków z rodzicami kilkorga dzieci. Ponadto interesują ich wyzwania w opiece nad dzieckiem przewlekle chorym.

      Zdecydowano się zrekrutować grupę w sumie 20 osób, o zróżnicowanym wieku i płci, w tym:

      ■ 10 osób korzystających z prywatnej służby zdrowia, a 10 – tylko z publicznej,

      ■

Скачать книгу