Қўрқма - Жавлон Жовлиев

Скачать книгу

турган бедазорига қизиқади. Қўйларга ўт бўлса бўлди, кетаверади… Уларга тарих азиз эмас.

      Лола ҳам тарихга қизиқади. Фақат қўйлардан бироз кўпроқ, бобомдан анча камроқ. Сабаби, қўрқади. Тарих даҳшатларидан эмас, отасидан. У қишлоқнинг энг машҳур шишақули, шармандаси, собиқ қассоби.

      Пичоқ кўтариб семиз қўйнимас, нуқул хотинини қувиб юргани-юрган. Баъзан Лолага ҳам ташланади. Аммо у тез чопади, шунинг учун ҳам ҳеч қачон тута олмайди, мен ета олмайман-у, шишақул қандай етсин.

      Лола мендан олдин қирга чиқиб кетади, мендан кўпроқ гапиради, кўпроқ ишлайди.

      Биз Лола билан тўйларга боришни яхши кўрамиз. Келин билан куёвга қарайвериб, бўйнимиз толади.

      Биз ҳам бир куни улар каби тўрга чиқамиз – келин-куёв бўламиз, деб аҳд қилиб қўйганмиз. Энг катта орзумиз – тўйимиз!

      Давра ўртасини учта гулхан ёритар, келин-куёв унинг атрофида гир айланар, нозиккина келинчак “Келин салом”ини барчага бир, бизга эса алоҳида эгилиб салом бераётгандек севинардик.

      “Тўйлар қуллуқ бўлсин, айланай!”

      “Хуш кўрдик, ҳаммани шу кунга етказсин!”

      Куёв келинни даст кўтарганда қийқириқ бутун қиру тоғларда акс-садо берарди: “Жонинг борми, куёв, баландроқ кўтар?!”

      Чарсиллаб ёнаётган гулхан атрофида биз ҳам келин-куёвга қўшилиб айланамиз. Ўша тун даврага осмондан уч юлдуз тушишига ишонамиз. Фақат тўй куни ерга энган бу уч ёғду келин-куёв юрагига ёруғлик бўлиб кира оларкан. Шунинг учун янги келин-куёвнинг юзига боқинг, нур бўлади, бу юлдузи юлдузига тўғри келганидан эмиш.

      Чарс-чарс ёнаётган арча шохининг тотли, таъмли тутуни “Ёр-ёр” садоларига рақсга тушгандек тебраниб осмонга бўйларди. Гулхан атрофида айланаётган, зар қалпоқ, чопон, этик кийган, ўзи қуёшдек товланаётган келинга Лола қанчалик ҳавас билан қараса, қиличдек ярқираб, тўнга белқарс боғлаган мағрур, ўктам куёвга мен ҳам шундай энтикиб термилардим.

      “Ёр-ёр”лар бошланади:

      “Ҳай-ҳай ўлан, жон ўлан,

      Гул кесганим, ёр-ёр.

      Бир ҳовлида ўйнашиб,

      Тенг ўсганим, ёр-ёр.

      Ҳай-ҳай ўлан, жон ўлан-о,

      Ўлан узун, ёр-ёр.

      Саккиз қизнинг сардори,

      Шу қизмикан, ёр-ёр!”

      Доиранинг довури, элнинг “Ёр-ёр”и қишлоқнинг юрагига етар, қирларни, тоғларни туртиб уйғотарди.

      “Тўйда келин йиғлайди-ё, ёт бўлдим деб, ёр-ёр!”

      Тўйда келинлар нега йиғлайди?

      Буни сира тушунмасдик. Гўзал келин бахтдан фақат хурсанд бўлиши керак-ку?

      Бизнинг тўйимиз очиқ қирлар бағрида, даврани юлдузлар ёритган кунда бўлишига ишонар ва унда бир марта ҳам кўз ёши тўкмасликка Лола онт ичарди.

      Бу тўйни ўзимиз ёлғиз қолган кунларда қир тепасида ўтказар, Лола келин, мен куёв бўлиб “Келин-куёв”, “Тўй-тўй” ўйинлари билан кундузнинг чироғини ўчирардик.

      Қирларнинг тепасида турли хашак ва тиканлардан гулхан ясаб, Лолани кўтариб айлантирганларим, у менга момосидан қолган чанқовузни берилиб чалиб бергани, сочлари тўлғангани, чанқовуз ноласига юлдузлар йиғлагани, осмон кўз ёши тўккани кечагидай ёдимда…

      Оҳ-оҳ, бу тунлар хотирамнинг

Скачать книгу