Аннотация

Autor opisuje działalność niemieckich planistów przestrzennych, urbanistów, architektów, projektantów wnętrz i ich „obsesję porządkowania”. Postulowany przez nich ład miał być warunkiem konsekwentnie realizowanej, całkowitej germanizacji nowo opanowanych terenów. Jako przykłady podaje liczne projekty i realizacje, nieomawiane wcześniej w literaturze przedmiotu. Analizuje moralne aspekty tej pracy oraz aktywne zaangażowanie jej wykonawców w politykę okupacyjną i Zagładę. Śledzi losy konkretnych specjalistów zarówno podczas wojny, jak i po jej zakończeniu, kiedy wielu z nich otrzymało prominentne stanowiska przy odbudowie niemieckich miast.
Ślady II wojny światowej są do dziś obecne w przestrzeni polskich miast. Łatwo można dostrzec przede wszystkim pozostałości walk czy celowych wyburzeń, znacznie trudniej – niemieckiego planowania, które opisuje w swojej książce Niels Gutschow. Książka stanowi najbardziej kompleksowe opracowanie na temat niemieckiego projektowania w Europie Środkowo-Wschodniej, uwzględniające nieznane dotąd aspekty historii II wojny światowej. W aktualne badania nad architekturą nazistowską wprowadza czytelnika obszerny wstęp do polskiego wydania autorstwa Christhardta Henschela, Aleksandry Paradowskiej i Anniki Wienert. Tekst dopełniają unikalne ilustracje ze zbiorów autora, a także z polskich i niemieckich archiwów.
Publikacja jest adresowana nie tylko do naukowców, lecz także szerokiego grona czytelników zainteresowanych historią.
*********
An Order Obsession. German Architects’ Plans in Occupied Poland 1939–1945
The author explores the activities of German spatial and urban planners, architects and interior designers as well as their “order obsession”, which was to be used in the Germanisation of the newly subjugated territories. He provides numerous examples of projects and realisations which have not been discussed before in the subject literature. He analyses the moral aspects of this ordering work and the active engagement in occupation policy and the Holocaust of those implementing it. He follows the fates of particular specialists during and after the war.
*********
Niels Gutschow – historyk architektury, od lat zaangażowany w badania nad losami niemieckich architektów, ich działalnością w okresie II wojny światowej oraz odbudową miast niemieckich i europejskich. Aktywnie włącza się we wspieranie rozwoju badań nad urbanistyką i architekturą III Rzeszy. Utrzymuje stały kontakt z coraz liczniejszym gronem badaczek i badaczy tych zagadnień w różnych krajach, w tym także w Polsce. Równoległym polem jego zainteresowań są sztuka i architektura Nepalu w kontekście zagadnień kultu i rytuałów.