LITMIR.BIZ

Скачать книгу

      TRUITJIE ROER MY NIE

      Oor Kempton en ander k-woorde

      Schalk Bezuidenhout

      & Erns Grundling

      Queillerie

      “For me, comedians are the real magicians. When you watch a magician, you’re amazed, sure, but deep down you know there is a trick or an illusion. To watch a good comedian on stage for me is magical. To make an audience of forty, five hundred or five thousand people – who all have different life experiences, come from different socio-economic backgrounds, speak different languages, who don’t watch the same TV shows – all have the same, involuntary reaction at the same time … That laugh you hear without the use of sleeves, strings, hats, tricks or assistants. That’s real magic.”

      Ryan Harduth

      Voor ons begin …

      Hallo, Erns hier. Jy wonder dalk hoekom ek die inleiding skryf, of waarom my naam in ’n kleiner dog duidelik leesbare lettergrootte langs ’n “&” saam met Schalk s’n op die voorblad pryk. Of miskien wonder jy glad nie en wil jy net hê Schalk moet aangaan met sy storie.

      Ek en Schalk ken mekaar nou al so ’n Radio Raps meer as drie jaar. As die vorige sin nie sin maak nie, is dit omdat ek so vroeg as moontlik ’n uiters lomp en ondoeltreffende stukkie woordspel wou pleeg in hierdie boek. Hiervandaan gaan dit net beter raak, ek belowe.

      So ek en Schalk werk saam op verskeie projekte. Hoe ons comedy bromance begin het en hoe ons dit nogal moeiteloos in stand hou, volg later in die boek.

      Ek het so begin verlede jaar een oggend in die bad – want ek is die tipe man in Kaapstad wat bad, ondanks ’n waterkrisis – die idee gekry om ’n Schalk-boek te skryf, met Schalk se hulp.

      Aanvanklik was ek nie presies seker hoe dit sou werk nie. Op vyf-en-twintig was Schalk darem wraggies te jonk vir ’n biografie. Daar is genoeg rugby- en krieketspelers wat nou as SuperSport-aanbieders werk wat met hul lewensverhaal in boekvorm smous nog voor dit ordentlik begin het.

      Maar ek en Schalk het in ’n betreklik kort tyd verskeie avonture in stand-up-komedie gehad. Aangesien ons in komedie werk, is die meeste van hulle (hopelik) snaaks. Wel, dit is vir ons snaaks. En in ’n droewe land wat deur konflik en fronse en uitputtende kommentaar op sosiale media gekenmerk word, mag ons darem seker vir onsself en vir mekaar lag. Dit is tog een van die minder skadelike maniere om ’n lewe om te kry.

      So toe begin ek rowwe notas aanmekaartimmer op vliegtuie en agter in Ubers. Ek wou ’n struktuur vind om ons staaltjies (Schalk verpes hierdie woord, so ek is nou net aspris) op te teken. Ek het vir Schalk gevra om solank vir my voice notes op WhatsApp – want dit is hoe millennials meestal kommunikeer – aan te stuur, wat ek dan moeisaam sou transkribeer en probeer omskep in puik (nóg ’n woord wat vir Schalk die horriepiep gee) prosa.

      Toe ek weer sien, het Schalk ’n Google Drive-lêer oopgemaak en self begin om stukke in Word te skryf, vir my om te redigeer. Ek het eers my bedenkinge gehad, tot hy dit een dag op die langpad in sy ouers se Honda FR-V begin voorlees het.

      Ek het dadelik ’n gevoel van skok én verligting ervaar: Schalk het my nie regtig nodig om hierdie boek te skryf nie.

      Tydens ’n gesprek vroeër met Ryan Harduth, oor wie julle later meer sal lees, het ons gesels oor Trevor Noah en sy vele talente. Ryan het vertel Trevor is amper “irritatingly good” met enigiets wat hy aanpak, of dit nou stand-up, boekskryf, The Daily Show of sommer net ’n PlayStation game is. So is dit ook met Schalk.

      Maar ek kla nie, dit het my werk makliker én minder gemaak.

      Hierdie boek is dus Schalk wat ’n Schalk-boek skryf, met Erns se hulp. Waar jy ook al ’n stukkie in italics lees, is dit ek wat kommentaar lewer. Op ander plekke word daar boaan duidelik aangedui as ek aan die woord is.

      Een van my minder eensame pogings tot woordspel was die boek se titel: Truitjie roer my nie. Ek wou nog vir Anton Goosen vertel dat ons sy bekende liedjie as inspirasie gebruik het, maar ek het nie daarby uitgekom nie. Want deadlines. (Sien, ek hang deesdae so baie met ’n millennial uit dat ek selfs soos een praat én skryf!)

      Maar genoeg van my, vir eers. Schalk het baie om te deel oor sy grootwordjare, sy stand-up-loopbaan van die afgelope sewe jaar, en vele ervarings en gewaarwordinge oor homself en ander mense en hul dinge.

      Sit terug. Lees. Lag. Maar maak vas jou veiligheidsgordel. Hierdie vlug mag by tye turbulensie ervaar. Want ’n puik (jammer, Schalk) stand-up-komediant is, in die woorde van John Lahr: “… an enemy of boundaries, a disturber of the peace, a bringer of insight and joy, a comic distillation of his own rampaging spirit”.

      Die begin

      Ek haat die stereotipe dat komediante die funny guy in school was. Ongelukkig is dit in my geval waar. Ek was die clown in die klas. Ek sê altyd die humorgeen in my is ’n kombinasie van my ma en my pa. My pa is so skerp soos ’n lem, maar baie deadpan. My ma is weer baie animated, maar haar grappe is nie altyd so goed nie. Ek is waar hulle comedy powers ontmoet. Oftewel, ek dink graag so.

      Ek is nog altyd mal oor Jim Carrey. Ek wil amper sê dat hy my gunstelingakteur van alle tye is. By die huis het ek altyd Jim Carrey se bekende karakter, Ace Ventura, nagemaak. Dan het my ma, wanneer ons by mense kuier of mense by ons, my altyd forseer om dit te doen. “Doen Ace Ventura vir die tannie! Ag toe man, Schalkie, jy doen dit so oulik!” Ek sou altyd protesteer, maar altyd verloor. As ek weer sien, staan ek voor ’n vreemde tannie en trek gesigte wat lyk soos ’n demoon wat uit die hel uit ontsnap en maak asof ek uit ’n renoster se hol uit kruip (dit gebeur in een van die Ace Ventura movies, net ingeval jy nou wonder waarvan ek praat). Die belangrikste vereiste vir ’n Ace Ventura impersonation is dat die gehoorlid al ’n Ace Ventura-fliek moes gesien het. Meeste van die tannies vir wie ek Ace Ventura nagemaak het, het nog nooit eers van Jim Carrey gehoor nie. Hulle het altyd vriendelik gesmile en stilletjies gedink: Arme Greta, haar kind is fokken mal.

      Ek was (jy kan seker raai) ’n verfynde klein seuntjie. Ek is baie gespot en het baie kere ná skool by die huis aangekom en by my pa gehuil: “Die kinders by die skool noem my ’n moffie.” My pa se advies het nie veel gehelp nie. “Die volgende ou wat jou ’n moffie noem, slaan jy so hard as wat jy kan met jou vuis op die neus.” Thanks, Pa. Dan is ék die een wat uit Laerskool Kruinsig geskors word. My gesin is middelklas. Hulle het nie die lapa of eers die onder-dertiens se derde rugbyspanuniform geborg nie. Ek was nou nie juis ’n valuable asset vir die skool nie.

      Ek sal nie sê my humorsin is gebore uit survival nie, maar een ding is seker: Boelies is gewoonlik nie baie snaaks nie. So as die snaakse outjie kom jy gewoonlik vinnig in hulle goeie boekies. Jy is die nar wat met die klap van ’n vinger sal perform en hulle sal entertain soos een of ander Middeleeuse hofnar wat vir die koning optree. As hy weier, word sy kop afgekap. Die boelies sou nou nie my kop afkap nie, maar sonder hulle goedkeuring was my sosiale status dood. As gevolg van jou snaakse maniertjies hou die meisies ook baie van jou. Dan is die boelies (met ander woorde die rugbyouens) baie nice, want as hulle lelik is met jou, hou jou mooi vriendinnetjies nie so baie van hulle nie. Niemand het my ooit as ’n bedreiging in die meisie-afdeling gesien nie. Ek was mos die drama-outjie en die redenaar en dié is mos almal moffies.

      In die hoërskool het daar ’n wonderlike ding gebeur. Daar was ’n outjie (wat nou in Binnelanders is), Germandt Geldenhuys, wat ’n maandelikse nuusbulletin gedoen het tydens saalopening. Hy het dit 94.7 genoem en voor die bulletin het hy die Highveld Stereo-deuntjie gesing. Hy sou onderwysers, die cool kinders, kinders wat gedink het hulle is cool, die nuutste couples, almal uithaal. Ek was in graad 9 (standerd 7 vir die ouer lesers) toe Germandt in matriek was. Die kinders was MAL oor 94.7 en Germandt wou nie dat dit ’n natuurlike dood sterf wanneer hy die skool verlaat nie. Hy het my eendag ’n lift in sy vanilla Volla gegee en 94.7 aan my oorhandig. Dit was vir my ’n massiewe eer en ek het die verantwoordelikheid met trots aanvaar.

      Met 94.7 het ek respek ervaar soos nog nooit vantevore nie. Skielik het ek ’n soort mag gehad. ’n Soort mag wat niemand anders gehad het nie. Fok rugby speel – ek kon die rugbyspelers embarrass! Voor die hele skool! Ek kon die hotste meisie in die skool verneder. Kinders het links

Скачать книгу