ТОП просматриваемых книг сайта:
Diplomat. Ceyms Oldric
Читать онлайн.Название Diplomat
Год выпуска 0
isbn 9789952241709
Автор произведения Ceyms Oldric
Серия Dünya ədəbiyyatından seçmələr
Издательство Altun Kitab
– Biz sovet hökumətinin bu səmimi münasibətini qiymətləndiririk, – Esseks donuq səslə dilləndi.
Getməzdən bir az əvvəl Vışinski ahəngi dəyişdi. Essekslə şən söhbətə başladı. Ona şəhərlə, onun teatrları, baleti və musiqisi ilə tanış olmağı məsləhət gördü. Eyni zamanda Mak-Qreqor Suşkovla söhbət edirdi. Esseksin qulağına çatırdı ki, söhbət İrandan, bir də rus petroqrafı professor Onegindən gedir. Suşkov deyirdi:
– Professor Onegin çoxlu idarə üçün işləyir. Bu saat harada olduğunu söyləmək çətindir. Zənnimcə, Uraldadır. Moskvaya gəlsə, xəbər verərəm. Məktub yazmaq istəsəniz, çatdırmağa həvəslə kömək edərəm.
Esseksə elə gəldi ki, onlar öz diplomatik rollarını bir anlığa unutmuşlar. Bu onun xoşuna gəlmədi və söhbətə son qoymaq üçün Vışinski ilə vidalaşmağa başladı.
On birinci fəsil
Esseks məyusluq içində idi. Bura Suşkovla söhbət üçün gəlməmişdi. Belə aşağı rütbəli adamla danışıq aparmaq Esseksin diplomatik ləyaqətini alçaldırdı. Con Askvit də zarafata salıb eyni sözü deyirdi.
– Nota ilə rusların öhdəsindən gəlmək olmaz. Bu üsul təsir göstərə bilmir. Sizinlə yalnız nəzakət xatirinə danışırlar. Sizə hər şeyi atıb evə dönməyi təklif edirəm.
Esseks Dreykdən də təskinedici bir söz eşitmədi. O qızışaraq etiraz edirdi ki, istəyinə nail olacaq. Bir şey alınmasa, Suşkovla danışıqlara Mak-Qreqoru göndərər. Lakin Dreyk dedi ki, bu, yanlış olar və öz aralarında qeyd etdi ki, Mak-Qreqorun işə yalnız zərəri dəyər. Hələ onu demir ki, Mak-Qreqor səfirliyin əməkdaşı Ketrin Klayva vurulub. Sonuncu məsələni Esseks sakitcə: "Biz hamımız ona vurulmuşuq", – deməklə zarafata çevirdi.
Bu missiya ilə bağlı hər şey Esseksi cana gətirmişdi. Moskvada bircə Ketrindən başqa, heç nə onu özünə cəlb etmirdi. Ketrini gözləməkdə ikən oturub Londona məktub yazdı ki, bundan sonra Rusiyada qalmağı boş yerə vaxt itirmək hesab edir və gələn həftənin əvvəlində Londona dönmək fikrindədir.
Mak-Qreqor isə Ketrinlə söhbətində əksinə, missiyalarının, nəhayət, real zəmin almasından danışırdı. Bunu Suşkovun İranı yaxşı tanıması ilə əsaslandırırdı.
…Səfirliyin "Rolls-roys"u Moskvanın buz bağlamış küçələri ilə yüngülcə şütüyürdü. Esseks arxa oturacaqda oturmuşdu. Mak-Qreqor susur, bu uğursuz danışığın Esseksin ovqatını korladığını anlayırdı.
Suşkov Esseksə elə bir dərs vermişdi ki, bu dərsi ona Mak-Qreqorun özü də həvəslə verə bilərdi. Suşkov Esseksə demişdi:
– Sizə görə, guya, Demokrat Partiyası öz varlığına görə sovet təsirinə minnətdardır. Bu fikrin cəfəng olduğunu göstərmək üçün sadə yol – sizə İran barədə danışmaqdır. İranlılar – məzlum, əzab çəkən, dilənçi kökündə yaşayan xalqdır. İranda ölüm faizi dünyada ən yüksək göstəricilərdən biridir. Uşaq ölümü o qədər yüksəkdir ki, mahiyyətcə bu xalq qırılıb bitmək təhlükəsi ilə üzləşib. Kəndli tam hüquqsuzdur, fəhlə qəpik-quruş alır. Sizin neft şirkəti İrandan ildə iki yüz milyon funt-sterlinq gəlir əldə edib, bu isə İranın milli gəlirindən yüz dəfə çoxdur. İndiyədək polis terroru üzündən İran xalqı öz siyasi partiyasını yarada bilmirdi. Sovet İttifaqının İranda gördüyü yeganə iş odur ki, polis daha xalqı boğa bilmir. Azərbaycan Demokrat Partiyasını bizim yaratdığımızı demək – onları təhqir etməkdir. Bu partiyanı xalq yaradıb. Biz İranın daxili işlərinə qarışmırıq. Amma Britaniya hökuməti pis niyyətlə İranın daxili işlərinə qarışır.
Dreyk səfirlikdə bu uzun nitqi dinləyib soruşdu:
– Bəs siz danışığı nə ilə bitirdiniz?
– Mən sənədlər qovluğunu onun qarşısına qoydum. Dedim, buyurun, bu da sizə faktlar.
– Bunun təsiri olacağına şübhə edirəm, – Dreyk dedi.
– Narahat olmayın, təsiri oldu. Sənədləri götürəndə onun yekə kəndli əlləri titrədi. Sovet hökuməti bizim təklifləri həvəslə Təbrizə verəcək. Suşkovun bu sənədləri ətraflı öyrənməsi vacibdir.
Esseksi narahat edən o idi ki, rusların siyasəti onun üçün tam anlaşılmazdır. Ona rus siyasətinə açar verə biləcək bir adam lazım idi. Bu isə Mak-Qreqorun işi idi.
Dreyk getdikdən sonra Esseks ondan soruşdu:
– Niyə mənə ruslar barədə az danışırsınız?
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.