LITMIR.BIZ

Скачать книгу

qoyub oturmuşuq? Əgər bu yer əkin üçün yararlı deyilsə, keçək başqa yerə.

      – Məsləhətinizə görə çox sağ olun! Belə çıxır ki, biz yer şumlamaq əvəzinə tərəkəməlik etməliyik? Bəyəm bilmirsiniz ki, hər dəqiqəmiz qiymətlidir? Bir yerdən başqa yerə köç etdiyimiz vaxtda neçə hektar yer şumlaya bilərik. Üstəlik də, sizə xatırlatmaq istəyirəm ki, hər şey plana, qrafikə və marşruta uyğun yerinə yetirilməlidir. Bizim özbaşınalıq etməyə ixtiyarımız yoxdur!

      – Niyə ki, yoldaş mexanik? Planda dəyişiklik etmək olar. Mən sizə bir daha xatırladım. Kimdən istəyirsiniz soruşun, bu enişlə heç kəs traktor sürmək istəməz! – Trofimov əli ilə ətrafa toplaşmış traktorçuları göstərdi. Onların heç biri dillənib bir söz demədi, ancaq kinli, sərt üzlərindən oxunurdu ki, mexaniklə razı deyillər.

      – Hər kəsin canı özünə əzizdir, – Trofimov hamının rəyini ümumiləşdirirmiş kimi dilləndi. – Bu cür enişlə zarafat etmək olmaz, yoldaş mexanik!

      – Razı deyiləm! Siz hamını qorxaq öyrətmisiniz! Sovxozun mexaniki mənəm, hansı maşının harada hərəkət edib-etməyəcəyini də mən bilərəm. Mən təsdiqləyirəm ki, bu enişdə heç bir təhlükə hiss etmədən torpağı əkmək olar. Xahiş edirəm, cəfəngiyatı buraxın! Siz kommunistsiniz, yoldaş Trofimov, çətinliklərə qarşı mübarizə aparmaq lazımdır, onlardan qaçmaq yox! İnsanlar sizə baxırlar…

      Trofimov özündən çıxdı:

      – Mənim həyatımda çətinliklər sizinkindən daha çox olub, cavan oğlan! – briqadir əsəbi halda mexanikə yaxınlaşdı, birtəhər özünü ələ aldı və qəfil də üzünü döndərib getdi.

      Trofimova baxıb başqaları da oradan uzaqlaşdılar. Nurbek isə tək qaldı. Özündən asılı olmadan inciklik ürəyində qara fikirlərə yol açdı. Yerindən sıçrayıb Trofimovu haqlayaraq onun qolundan yapışdı:

      – Mən sizə əmr edirəm! Bu saat traktoru işə salın!

      Trofimov sakitcə onu başdan-ayağacan süzdü, mexanikin əlini özündən aralayıb yoluna davam etdi.

      …Artıq gecəyarıdan keçirdi. Buludlar gecələmək üçün qarşı dağların qayalı sinəsinə enmişdi. Öz aralarında toparlaşmış, bir-birinə qısılaraq tərpənmədən, sakitcə dayanmışdılar. Hər yan sükuta qərq olmuşdu. Lap uzaqlarda, aşağılarda işləyən traktorların gurultusu burda güclə eşidilirdi. Briqadada hamı yatmışdı. Yalnız Nurbekin gözlərinə yuxu getmirdi. Acı, dözülməz inciklik ürəyini sıxırdı. O gah bu, gah da o biri böyrü üstə çevrilir, dərindən ah çəkir, yerində öz-özünə danışıb-deyinirdi. Hə, Trofimov bu gün onu biabır eləmişdi, özü də bu qədər camaatın gözü qarşısında! “Yox, bunu belə qoymaq olmaz. Nəyin bahasına olursa olsun, haqlı olduğumu sübut etməliyəm, ancaq bu yolla nüfuzumu qaytara bilərəm!”

      Nurbek yerindən qalxdı və sakitcə çadırdan çıxdı. Ətrafı nəzərdən keçirdi, heç kim yox idi. Oğrun-oğrun əyilərək kənara sıçradı və yarğandakı kölgədə gözdən itdi.

      Bir müddətdən sonra dağın ətəyindəki traktorun yanında cib fənəri bir-iki dəfə yanıb-söndü. Birdən gecənin sükutunu traktorun pulemyot atəşinə bənzər “Ta-ta-ta-ta!” gurultusu pozdu. O, traktorun mühərrikini işə salmışdı. Bir neçə saniyədən sonra traktorun tempi aşağı düşdü və normal qaydada uğuldamağa başladı.

      Faralar yandı və traktor yerindən dəbərdi. Nurbek hərəkət dəstəklərindən yapışıb gərginlik içində irəli baxırdı. Traktor üzüaşağı enirdi.

      “Hə, texnika insan iradəsinə tabedir, onu idarə etməyi bacarmaq lazımdır və insan barmağını hara uzadırsa, o da ora gedəcək. Bunun üçünsə cəsur, qərarlı və möhkəm olmaq lazımdır! Bax buna deyərlər şəxsi nümunə – Nurbek traktoru hamının sürməyə cəsarət edə bilmədiyi yerdə də sürər!”

      – Yox, traktor aşmayacaq! Bu cəfəngiyatdır. Siz xəcalət çəkməli olacaqsınız! – Nurbek həyəcandan titrəyərək qışqırdı.

      Traktor, doğrudan da, aşağı enirdi. “Bunlar nədən qorxurdular? – deyə Nurbek düşündü. – Doğrudur, bu vəziyyətdə əyləşmək elə də münasib deyil, daim bir tərəfə əyilmiş şəkildə qalmalısan, amma bu da boş şeydir, dözmək olar!”

      Qarşıda təpəcik göründü. Traktor yuxarı qalxdı və az qaldı ki, çevrilsin. Amma Nurbek tez sürəti dəyişdi və traktor dartınıb təhlükəli təpəni aşdı. Şumun sonuna çatıb traktoru geri döndərdi. Nurbek artıq öz qələbəsinə tamamilə əmin idi.

      – Sizə sübut edəcəm, mən kiməm! – o, əsəbi sevinc içində bağırdı. – Səhərə kimi bütün sahəni şumlayacam, lazım gələrsə, lap o dağların zirvəsinə kimi bütün torpaqları çevirəcəm! Trofimov, sabah görəcəksən ki, hansımız haqlıyıq!

      Nurbek artıq ikinci dövrəni vururdu. Özündə olmazın bir güc hiss edirdi, ona elə gəlirdi ki, o da bu polad traktorun bir parçasıdır.

      Qarşıda yeni bir təpəcik göründü.

      – Heç nə olmaz! – o özünə ürək-dirək verdi.

      Traktor təpənin başına qalxdı və birdən əməlli-başlı yana əyildi.

      – Eybi yox! – Nurbek özünü ələ aldı.

      Əlləri ilə bərk-bərk sükandan yapışdı. Üçüncü sürət həddinə keçdi… Traktor dəlicəsinə uğuldayır, irəli can atır və get-gedə yanı üstə əyilirdi. Traktoru dikyuxarı sürmək lazımdı, yoxsa çevriləcəkdi! Nurbek özünü arxaya sıxdı və sağ dəstəyi var gücü ilə özünə tərəf çəkdi. Traktor tırtılları ilə torpağı eşərək yerində dövrə vurdu və təpəyə qalxa bilməyib dayandı, radiatoru göyə qalxdı və yerindəcə donub-qaldı. Nurbekin qan beyninə vurdu: “Nə etməli? Tez sürəti dəyiş! Hə! İndi də mühərrik söndü. Daha nə edə bilərəm?!”

      Amma artıq gec idi. Birdən traktor geri hərəkət etdi, kotanı altına alıb şaqqıltı ilə əzdi və çevrilməyə başladı, Nurbek özünü kabinədən bayıra atdı. Sonra hər şey bir anda baş verdi. Traktor dərəaşağı diyirlənməyə başladı və get-gedə ağlasığmaz dərəcədə sürətini artırdı. Enişin sonunda o, sərt bir qayaya çırpıldı və dəhşətli bir gurultu qopardı.

      – A-a-a! – Nurbek qışqırdı, ancaq öz səsini özü belə eşitmədi. Metal traktor daş qayaya çırpılarkən qığılcım qopdu, qayadan qopan daş parçaları və traktordan ayrılan dəmir parçaları ətrafa səpələndi, torpaq lərzəyə gəldi və tez də hər şey yatdı, dərəyə zülmət qaranlıq çökdü.

      Nurbek ayaqyalın, başıaçıq, bircə alt paltarında, əllərində fənər hadisə yerinə qaçan insanları gördü. Onu titrətmə tutdu, sanki yer ayaqları altından qaçmağa başladı. İnsanlar isə artıq ora yaxınlaşmışdılar, ətrafı həyəcanlı səslər bürümüşdü.

      – Nahaq özümü kabinədən bayıra atdım, – Nurbek dəhşət içində pıçıldadı. – Gərək traktorla birlikdə mən də əziləydim!

      O özündə-sözündə deyildi, çaşıb-qalmışdı, nə edəcəyini bilmirdi, birdən yerindən götürüldü və hara gəldi qaçmağa başladı.

      Nurbek ətrafına boylanmağa qorxurdu. O, başını çiyinlərinə qısaraq onu əlləri ilə örtdü, ayaqları

Скачать книгу