LITMIR.BIZ

Скачать книгу

nie gehoor nie?”

      “Nee, magtig, ek het nie.”

      “Dis oorlog, meneer Courtney.”

      “Dit kan ek sien. Maar waar? Teen wie?”

      “Op al die grense – Natal, die Kaap.”

      “Teen?”

      “Die Britse Ryk.” Goldberg skud sy kop asof hy sy eie woorde nie kan glo nie. “Ons het so wragtig die hele Britse Ryk aangevat.”

      “Ons?” vra Sean skerp.

      “Die Transvaalse Republiek en die Oranje-Vrystaat. Ons het al klaar groot oorwinnings behaal – Ladysmith word beleër, Kimberley, Mafeking …”

      “En jy is een van die ‘ons’ waarvan jy praat?”

      “Ek is hier gebore, in Pretoria. Ek is ’n burger.”

      “En gaan jy my verklap?”

      “Natuurlik nie. Jy’s al jare lank ’n goeie klant van my.”

      “Dankie, Izzy. Kyk, ek moet hier wegkom so gou ek kan.”

      “Dit sal wys wees.”

      “Wat van my geld in Volkskas, kan ek dit daar uitkry?”

      Izzy skud sy kop meewarig. “Hulle het alle vyande se rekeninge gevries.”

      “Verdomp! Godsverdomme!” vloek Sean bitter, en sê dan: “Izzy, ek het twintig waens en tien ton ivoor net hier buite die dorp – stel jy belang?”

      “Hoeveel?”

      “Tienduisend vir die hele spul: osse, waens, ivoor – als.”

      “Dit sal onpatrioties wees, meneer Courtney,” besluit Goldberg, blykbaar teësinnig, “om met die vyand handel te dryf. In elk geval, ek het net jou woord dat dit tien ton is.”

      “Hel, Izzy, ek is nie die Britse leër nie – daai hoop is maklik twintigduisend pond werd.”

      “Jy wil hê ek moet dit sommerso koop, sonder dat ek dit eens gesien het, voetstoots? Nou ja, dan gee ek jou vierduisend, in goud.”

      “Sewe.”

      “Vier-en-’n-half.”

      “Jou blikskottel.”

      “Vier-en-’n-half.”

      “Nee, te hel met jou. Vyf!” sis Sean.

      “Vyf?”

      “Vyf!”

      “Nou goed dan, vyf.”

      “Dankie, Izzy.”

      “Plesier, meneer Courtney.”

      Sean verduidelik haastig waar sy laer staan.

      “Jy kan iemand stuur om dit te gaan haal. Sodra dit donker is, vat ek die pad na die Natalgrens toe.”

      “Bly van die paaie af en vermy die spoorlyn. Joubert het dertigduisend man in Noord-Natal, rondom Ladysmith en met die Tugela langs.” Goldberg gaan na die kluis toe en haal vyf klein seilsakkies daaruit. “Wil jy tel?”

      “Jy’t my vertrou, ek vertrou jou. Tot siens, Izzy.” Sean laat val die swaar sakkies voor by sy hemp in en laat hulle teen sy lyfband sit.

      “Alles van die beste, meneer Courtney.”

      3

      Teen die tyd dat Sean sy bediendes klaar betaal het, is daar twee ure se daglig oor. Hy stoot die klein hopie ponde oor die wa se afgeslane agterklap na die laaste man toe en gaan dan deur die komplekse afskeidsritueel – die bladskud en handeklap, die herhaling van formele frases – dan staan hy uit sy stoel uit op en kyk in die kring rond. Hulle hurk geduldig, hou hom met strak gesigte dop, maar tog sien hy daarin die weerspieëling van sy eie hartseer oor die afskeid. Dis manne met wie hy saamgeleef het en baie swaar tye deurgemaak het. Dis nie maklik om hulle nou te verlaat nie.

      “Dis verby,” sê hy.

      “Yebo, dis verby,” stem hulle in ’n koor saam, maar niemand roer nie.

      “Gaan nou, magtig.”

      Stadig staan een van hulle op en vat sy bondeltjie besittings bymekaar: ’n karos, twee assegaaie, ’n ou hemp wat Sean vir hom gegee het. Hy balanseer die bondel op sy kop en kyk na Sean. “Nkosi!” sê hy en lig sy vuis in ’n saluut.

      “Nonga,” antwoord Sean. Die man draai weg en loop uit die laer uit.

      “Nkosi!”

      “Hlubi.”

      “Nkosi!”

      “Zama.”

      Dis ’n ererol van lojaliteit – Sean sê hulle name vir die laaste keer, en een-een verlaat hulle die laer. Sean staan en kyk hoe hulle in die skemer wegloop. Nie een van hulle kyk om nie en geen twee van hulle loop saam nie. Dis oor en verby.

      Afgemat draai Sean terug na die laer toe. Die perde is gereed – drie met saals, twee pakperde.

      “Ons eet eers, Mbejane.”

      “Die kos is gereed, nkosi. Hlubi het gekook voordat hy weg is.”

      “Komaan, Dirk. Aandete.”

      Tydens die maal is Dirk al een wat praat. Hy klets vrolik, opgewonde oor hierdie nuwe avontuur, terwyl Sean en Mbejane Hlubi se bredie instop sonder om dit eens te proe.

      Iewers in die toenemende donker huil ’n jakkals – ’n eensame klank op die aandwind, nommerpas vir ’n mens se gemoedstemming as jy jou vriende en ’n fortuin verloor het.

      “Dis tyd.” Sean wikkel in sy skaapvelbaadjie in en knoop hom toe terwyl hy die vuur toeskop, maar skielik steek hy vas en staan met sy kop skuins soos hy luister. Daar is ’n nuwe geluid op die wind.

      “Perde,” bevestig Mbejane.

      “Gou, Mbejane, my geweer.” Die Zoeloe spring op, hol na die perde toe en trek Sean se geweer uit die skede uit.

      “Uit die lig uit en bly stil,” beveel Sean terwyl hy vir Dirk in die skadu’s tussen die waens in boender. Hy gryp die geweer by Mbejane, werk ’n patroon in die sluitstuk in en die drie van hulle sit gebukkend en wag.

      Klippies knars en skuif onder hoewe, en daar is die sagte geluid van ’n tak wat uit die pad gestoot word.

      “Net een,” fluister Mbejane. ’n Pakperd runnik sag en word dadelik uit die donker beantwoord. Dan stilte, ’n lang stilte wat oplaas deur die gerinkel van saaltuig verbreek word toe die ruiter afklim.

      Dan sien Sean hom: ’n skraal figuur wat langsaam uit die donker te voorskyn kom. Hy hou sy geweer op die aankomeling gerig. Daar is iets buitengewoon aan die manier waarop die vreemdeling beweeg – grasieus, maar met ’n swaai in die heupe, lang bene soos ’n vulletjie – en Sean weet hy is jonk … baie jonk, te oordeel aan sy lengte.

      Verlig kom Sean orent en hou die figuur dop wat onseker by die vuur vassteek en in die donkerte in tuur. Die seun dra ’n mus wat tot oor sy ore kom en sy baadjie is van ’n duur, heuningkleurige seemsleer. Sy rybroek is pragtig gesny en pas styf om sy boude. Sean besluit sy agterstewe is te groot en uit proporsie met die klein voete in gepoleerde Engelse jagstewels. ’n Regte laventelhaan, en daar is afkeer in Sean se stem toe hy uitroep: “Bly net waar jy is, ou maat. Wat maak jy hier?”

      Die effek van Sean se bevel is onverwags. Die seun spring, die blink stewels se sole lig maklik ses duim van die grond af en toe hy weer land, kyk hy na Sean.

      “Praat jong, ek het nie heelnag tyd nie.”

      Die seun maak sy mond oop, en weer toe, lek sy lippe en praat: “Ek het gehoor jy gaan Natal toe.” Die stem is laag en hees.

      “Wie’t jou dit vertel?”

      “My

Скачать книгу