Скачать книгу
redakcyjny]
563
Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
564
wakans (z łac.) – wakat, wolne miejsce. [przypis redakcyjny]
565
Miserere mei (łac.) – zmiłuj się nade mną. [przypis redakcyjny]
566
lafa (starop.) – wikt, żołd. [przypis redakcyjny]
567
ochędóstwo (starop.) – porządek. [przypis redakcyjny]
568
Malchus – według Ewangelii św. Jana sługa arcykapłana jerozolimskiego, człowiek, któremu święty Piotr obciął ucho podczas aresztowania Jezusa w Wielki Czwartek. [przypis redakcyjny]
569
regimenta – dziś popr. forma M. lm: regimenty. [przypis redakcyjny]
570
rękodajny – dworzanin, którego zadaniem było podawać rękę pani czy panu przy wysiadaniu z powozu, wstawaniu itp. [przypis redakcyjny]
571
hajduk (z węg.) – lokaj. [przypis redakcyjny]
572
pajuk (daw.) – członek służby lub straży przybocznej; lokaj. [przypis redakcyjny]
573
żołnierzów – dziś popr. forma D. lm: żołnierzy. [przypis redakcyjny]
574
Chorol – miasto na Połtawszczyźnie, na lewym brzegu środkowego Dniepru. [przypis redakcyjny]
575
Zadnieprze – Lewobrzeżna Ukraina, tereny na wschód od Dniepru, gdzie położone są np. Połtawa i Łubnie. [przypis redakcyjny]
576
detyna (ukr.) – dziecko. [przypis redakcyjny]
577
hajdamaka (z tur.) – buntownik, rozbójnik, uczestnik któregoś z powstań chłopskich na Ukrainie w latach 1730–1770; tu: awanturnik, opryszek. [przypis redakcyjny]
578
Tytus Liwiusz (59 p.n.e.–17 n.e.) – historyk rzymski. [przypis redakcyjny]
579
pastorum convenarumque plebs transfuga ex suis populis (łac.) – tłum pasterzy i przybyszów, zbiegów ze swoich plemion. [przypis redakcyjny]
580
Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
581
towarzysz – tu: rycerz, szlachcic, służący w wojsku. [przypis redakcyjny]
582
wojłok (z tur.) – filc, gruby materiał ze zbitej wełny. [przypis redakcyjny]
583
My po bożej myłosti kniaź i hospodyn (ukr.) – my, z bożej miłości książę i pan. [przypis redakcyjny]
584
etc (łac. et caetera) – i tak dalej. [przypis redakcyjny]
585
Koriat a. Michał Giedyminowicz (ok. 1306 – ok. 1365) – książę nowogródzki, syn Giedymina, wielkiego księcia litewskiego; stryj króla polskiego, Władysława Jagiełły. [przypis redakcyjny]
586
Rurykowicze – potomkowie Ryryka; Ruryk (zm. 879) – wódz Waregów (wikingów), założyciel państwa ruskiego (Rusi Kijowskiej i Nowogrodzkiej). [przypis redakcyjny]
587
żołnierzów – dziś popr. forma D. lm: żołnierzy. [przypis redakcyjny]
588
Wołoszka – kobieta pochodząca z Wołoszczyzny; Wołoszczyzna – państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
589
trabant (daw.) – żołnierz straży przybocznej. [przypis redakcyjny]
590
hospodar – tytuł władcy Wołoszczyzny, państwa położonego na terenie dzisiejszej płd. Rumunii, zależnego od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
591
Tatarzy budziaccy – Tatarzy zamieszkujący w Budziaku; Budziak – kraina hist. nad Morzem Czarnym, pomiędzy Dniestrem a Dunajem. [przypis redakcyjny]
592
Wołoszczyzna – państwo na terenach dzisiejszej płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyjny]
593
czaus murza (z tur.) – wysoki urzędnik dworski, wysłannik. [przypis redakcyjny]
594
Sicz Zaporoska – wędrowna stolica Kozaków Zaporoskich, obóz warowny na jednej z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyjny]
595
Kudak (nazwa z tur.) – twierdza nad brzegiem Dniepru, zbudowana w 1635 r. z inicjatywy hetmana Stanisława Koniecpolskiego, nazywana „kluczem do Zaporoża”, dziś w granicach miasta Dniepropietrowska. [przypis redakcyjny]
596
Łubnie – miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencja książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyjny]
597
excitare (łac.) – wzbudzić. [przypis redakcyjny]
598
non prohibeo (łac.) – nie zabraniam. [przypis redakcyjny]
599
impediment (z łac.) – przeszkoda. [przypis redakcyjny]
600
dworzany – dziś popr. forma N lm: dworzanami. [przypis redakcyjny]
601
cor, cordis (łac.) – serce; tu B. lm corda: serca. [przypis redakcyjny]
602
monstrum (łac.) – potwór. [przypis redakcyjny]
603
jasyr – niewola tatarska. [przypis redakcyjny]
604
fraucymer (z niem. Frauenzimmer: komnata kobiet, pokój dla dam) – damy dworu, stałe towarzystwo księżnej. [przypis redakcyjny]
605
Apage, satanas (łac.) – idź precz, szatanie. [przypis redakcyjny]
606
Musiał czekać z tym, aż ćwierć wyjdzie – mowa o okresie karencji a. żałoby, który musi minąć od śmierci poprzednika; ćwierć – kwartał, trzy miesiące. [przypis redakcyjny]
607
J. O. – skrót od: jaśnie oświecony. [przypis redakcyjny]
608
Czehryn a. Czehryń (ukr. Czyhyryn) – miasto na środkowej Ukrainie, położone nad Taśminą, dopływem środkowego Dniepru, jedna z najdalej wysuniętych twierdz Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
609
februarius, februarii (łac.) – luty; tu D. lp: lutego. [przypis redakcyjny]
610
eiusdem matris (łac.) – tej samej matki. [przypis redakcyjny]
