Wspomnienia niebieskiego mundurka - Gomulicki Wiktor Teofil

Скачать книгу

wierszów142, wygłaszając je nie tylko w klasie, lecz i na zebraniach koleżeńskich, na „ekskursjach143”, na „majówkach” – prowadzą nawet niekiedy spory o wyższość „poety serca” nad „księciem poetów” lub odwrotnie.

      Sprężyckiego pociągają najbardziej wiersze żartobliwe oraz rzewne, liryczne. Umie na pamięć całe strofy z Myszeidy144, umie cały Powrót na wieś145, cały Pacierz staruszka146.

      Cienkim, prawie dziewczęcym głosem, ale z wielkim zapałem i przejęciem się deklamuje:

      Gończe złotego słońca! różana jutrzenko!

      Jużeś to w chatki mojej zajrzała okienko?

      O, jak ślicznie z twej twarzy promień bije czysty

      Przez te młode gałązki leszczyny krzewistej!…

      Pochyla drobną postać, jakby ciężarem lat przygiętą – głos mu drży, słabnie…

      Kiju mój! ty, starości mej wierna podporo !

      Prowadź mnie… już bez ciebie w tym wieku niesporo.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      epoka apuchtinowska – tzw. noc apuchtinowska, polityka rusyfikacji wprowadzona w Królestwie Polskim po upadku powstania styczniowego. Pomysłodawcą tej polityki był Aleksandr Apuchtin, rosyjski kurator warszawskiego okręgu szkolnego. [przypis edytorski]

      2

      Hurków, Hurkowych i Apuchtinów – Josif Władimirowicz Romejko-Hurko (1828–1902), feldmarszałek rosyjski, w latach 1883–1894 generalny gubernator warszawski, zaciekły rusyfikator (wprowadził jęz. rosyjski do sądów, urzędów i szkół); Aleksandr Lwowicz Apuchtin (1822–1904), rosyjski kurator warszawskiego okręgu szkolnego w latach 1879–1897, twórca zrusyfikowanego systemu szkolnictwa w Królestwie Polskim. [przypis edytorski]

      3

      przedajnych – dziś popr.: sprzedajnych. [przypis edytorski]

      4

      odgadnioną – odkrytą. [przypis edytorski]

      5

      oszyty – dziś popr. obszyty. [przypis edytorski]

      6

      mundura – dziś popr. forma D. lp: munduru. [przypis edytorski]

      7

      zajęcie – tu: zaciekawienie. [przypis edytorski]

      8

      sztubaki od Górskiego – uczniowie szkoły realnej założonej w 1877 w Warszawie przez pedagoga Wojciecha Górskiego (1849–1935). Od 1883 r. szkoła mieściła się przy ul. Hortensji, dziś ul. W. Górskiego. [przypis edytorski]

      9

      miasteczko – Wiktor Gomulicki opisuje tu Pułtusk, w którym spędził dzieciństwo. [przypis edytorski]

      10

      kajet (daw.) – zeszyt. [przypis edytorski]

      11

      segnaturka – własc. sygnaturka, najmniejszy dzwon kościelny. [przypis edytorski]

      12

      refermaci – własc. franciszkanie reformaci, odłam obserwancki (tj. ściślejszej reguły) w ramach Zakonu Braci Mniejszych; w Polsce od 1622. [przypis edytorski]

      13

      chała – bułka pszenna wypiekana przez Żydów na święta. Pochodzi od niej chałka, podłużna, słodka bułka z pszennego ciasta zaplecionego w warkocz. [przypis edytorski]

      14

      makagiga – ciastko z masy karmelowej, miodu i maku, z dodatkiem orzechów i migdałów. [przypis edytorski]

      15

      pokój – tu w zanczeniu: spokój. [przypis edytorski]

      16

      oparkanionych – ogrodzonych; parkan – ogrodzenie, zwykle drewniane. [przypis edytorski]

      17

      po stoicku – niezachwianie, ze spokojem. [przypis edytorski]

      18

      zatabaczony (daw.) – niechlujnie wyglądający; zabrudzony tabaką. [przypis edytorski]

      19

      jucht – wyprawiona skóra bydlęca. [przypis edytorski]

      20

      napiętek – tylna część buta osłaniająca piętę. [przypis edytorski]

      21

      liszka (pot.) – gąsienica. [przypis edytorski]

      22

      prezbiterium – część kościoła, w której znajduje się główny ołtarz. [przypis edytorski]

      23

      Introibo ad altare Dei (łac.) – Przystąpię do ołtarza Pańskiego. [przypis edytorski]

      24

      Mateusz Sarbiewski – Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640), jezuita, profesor Akademii Wileńskiej, nadworny kaznodzieja króla Władysława IV. Jeden z największych europejskich poetów barokowych. (W XVI w. imiona Maciej i Mateusz nie były jeszcze w polszczyźnie rozróżniane). [przypis edytorski]

      25

      ongi (daw.) – kiedyś. [przypis edytorski]

      26

      Piotr Skarga – własc. Piotr Powęski herbu Pawęża (1536–1612), polski teolog, pisarz, jezuita, nadworny kaznodzieja Zygmunta

Скачать книгу

<p>142</p>

wierszów – dziś popr. forma D. lm: wierszy. [przypis edytorski]

<p>143</p>

ekskursja (z łac. a. z ros.) – wycieczka, wyprawa. [przypis edytorski]

<p>144</p>

Myszeida – poemat heroikomiczny Ignacego Krasickiego o wojnie kotów z wojskami szczurzo-mysimi, z udziałem ludzi (Popiel i jego córka Duchna stoją po stronie kotów); poemat heroikomiczny – utwór literacki, opierający się na połączeniu podniosłego stylu wypowiedzi z błahą, przyziemną tematyką, co tworzy efekt komiczny. [przypis edytorski]

<p>145</p>

Powrót na wieś – wiersz Franciszka Karpińskiego. [przypis edytorski]

<p>146</p>

Pacierz staruszka – wiersz Adama Naruszewicza. [przypis edytorski]