Скачать книгу
tworzący gęste zarośla. [przypis edytorski]
117
opona (daw.) – zasłona. [przypis edytorski]
118
Po odkryciu Meszasebe przez ojca Marquette i nieszczęśliwego La Salle – Missisipi została odkryta przez hiszp. podróżnika i konkwistadora Hernando de Soto (1496–1542) podczas wielkiej wyprawy na tereny na płn. od Meksyku (1539–1543). Marquette i La Salle byli pierwszymi, którzy zbadali Missisipi. [przypis edytorski]
119
Marquette, Jacques (1643–1673) – fr. jezuita, misjonarz i odkrywca; wziął udział w wyprawie w poszukiwaniu wielkiej rzeki, o której zasłyszał od Indian; ekspedycja, która wyruszyła znad Wielkich Jezior, w 1673 dotarła od północy do Missisipi i zbadała ją aż do ujścia Arkansas. [przypis edytorski]
120
La Salle, René-Robert Cavelier de (1643–1687) – fr. badacz Ameryki Płn., płynąc wzdłuż Missisipi na południe, w 1682 odkrył deltę tej rzeki; zginął w 1687 na wybrzeżu Teksasu, zabity przez zbuntowanych towarzyszy nieudanej wyprawy kolonizacyjnej, która próbowała dotrzeć do delty od strony Zat. Meksykańskiej. [przypis edytorski]
121
Biloxi – miasto nad Zat. Meksykańską, założone w 1699, w latach 1719–1722 było stolicą francuskiej Luizjany, ob. w USA, w stanie Missisipi. [przypis edytorski]
122
Nowy Orlean – miasto w delcie rzeki Missisipi, ok. 150 km od jej ujścia do Zat. Meksykańskiej; założone w 1718, ob. w USA, największe miasto stanu Luizjana. [przypis edytorski]
123
Naczezi – plemię Indian Ameryki Północnej, jedno z większych plemion mieszkających na południu rzeki Missisipi. Wyróżniali się złożonym systemem wodzostwa oraz podziałem na szlachetnie urodzonych i zwykłych członków plemienia. Na ich terytorium, niedaleko głównego ośrodka polityczno-religijnego zwanego Wielką Wioską Naczezów, w 1716 powstał francuski fort Rosalie. Służył jako warownia i placówka handlowa, w pobliżu rozwinęły się zabudowania osady i plantacje tytoniu. [przypis edytorski]
124
Szaktas – „Harmonijny głos”. [przypis autorski]
125
Ludwik XIV (1638–1715) – król Francji od 1643; rezydował w pałacu w Wersalu, zbudowanym na jego polecenie. [przypis edytorski]
126
Rasyn – spolszczone: Racine; Jean Racine (1639–1699): fr. poeta i dramaturg; autor m.in. Andromachy i Fedry. [przypis edytorski]
127
wszelako (daw.) – jednak. [przypis edytorski]
128
Antygona wiodła (…) kroki Edypa na Cytheronie – w micie greckim Antygona, córka Edypa, króla Teb, towarzyszyła mu na wygnaniu, kiedy się oślepił po odkryciu, że nie znając swojego prawdziwego pochodzenia, nieświadomie popełnił ojcobójstwo i kazirodztwo. Położona w Beocji góra Cytheron to miejsce, gdzie Edyp został porzucony jako niemowlę, wg dramatu Seneki również miejsce, gdzie zamierza się udać, aby popełnić samobójstwo. [przypis edytorski]
129
Malwina prowadziła Osjana przez skały morweńskie – Morwen: fikcyjne szkockie królestwo z III w. występujące w epickich, rzekomo starożytnych poematach celtyckich, opublikowanych po angielsku w latach 1760–73 przez poetę Jamesa Macphersona. Znane jako Pieśni Osjana, poematy te zrobiły wielkie wrażenie i stały się bardzo popularne w całej Europie; uważane za zabytki dawnej poezji, porównywane z utworami Homera, wywarły wielki wpływ na rozwój romantyzmu. Występująca w nich Malwina była ukochaną Oskara, syna Osjana, niewidomego barda, narratora i rzekomego autora pieśni. [przypis edytorski]
130
Fénelon, François, właśc. François de Salignac de la Mothe (1651–1715) – fr. arcybiskup katolicki, teolog, poeta i pisarz; znany szczególnie jako autor skierowanego przeciw monarchii absolutnej dzieła Przygody Telemaka (1699). [przypis edytorski]
131
sachemowie – starsi, doradcy [przywódcy plemienni – red. WL]. [przypis autorski]
132
Manitowie – lm od Manitu a. Manitou: w wierzeniach Indian z plemion algonkińskich duchowa siła przenikająca całą przyrodę. [przypis edytorski]
133
Geniusze – tu: duchy. [przypis edytorski]
134
piróg (r.m.) – dziś popr.: piroga (r.ż.), D. lm: piróg; indiańska łódź wykonana z wydrążonego pnia. [przypis edytorski]
135
myśliwiec (daw.) – myśliwy. [przypis edytorski]
136
Księżyc Kwiatów – miesiąc maj. [przypis autorski]
137
siedem razy po dziesięć śniegów i jeszcze trzy śniegi – śnieg to rok; siedemdziesiąt trzy lata. [przypis autorski]
138
zatoka Pensacola – zatoka w płn.-wsch. części Zatoki Meksykańskiej, tworząca naturalny port morski. Pierwsze europejskie osiedle w tym regionie zostało założone przez ekspedycję hiszp. konkwistadora Tristána de Luna y Arellano w 1559. Wyczerpaną huraganem i głodem, liczącą ponad 1000 osób kolonię porzucono 10 lat później. Hiszpanie ponownie osiedlili się na Pensacoli w 1698. [przypis edytorski]
139
Mobil – rzeka uchodząca do Zat. Meksykańskiej ok. 100 km na zach. od zatoki Pensacola i 400 km od Florydy. [przypis edytorski]
140
Areskui – bóg wojny. [przypis autorski]
141
kraina cieniów – podziemia. [przypis autorski]
142
Saint-Augustin – miasto w półn.-wsch. części Florydy, nad Atlantykiem, najstarsza europejska osada w kontynentalnej części USA; założone w 1565 przez hiszp. admirała Pedro Menéndeza de Avilés, było stolicą hiszpańskiej prowincji Floryda. [przypis edytorski]
143
W mieście tym [Saint-Augustin], świeżo wzniesionym przez Hiszpanów – Saint-Augustin zostało założone sto lat wcześniej; tu mowa o jego odbudowie po spaleniu w 1665 przez angielskiego korsarza Johna Davisa. [przypis edytorski]
144
mina (daw.) – kopalnia. [przypis edytorski]
145
poglądać (daw.) – spoglądać, patrzeć. [przypis edytorski]
146
tedy (daw.) – zatem, więc. [przypis edytorski]
147
zdolen (daw.) – zdolny. [przypis edytorski]
148
sagamite – potrawa Indian z Ameryki Płn., rodzaj gulaszu lub gęstej zupy przyrządzanej z rozdrobnionej ugotowanej kukurydzy oraz kawałków mięsa lub suszonych ryb, czasem z dodatkiem tłuszczu lub warzyw. [przypis edytorski]
149
łono (tutaj poet.) – piersi. [przypis edytorski]
150
ócz (przestarz.) – dziś D. lm: oczu. [przypis edytorski]
151
jętka – uskrzydlony owad, który w postaci larwalnej zamieszkuje strumienie, a po wykluciu do postaci dorosłej żyje bardzo krótko, czasem jeden dzień (stąd: jętka jednodniówka). [przypis edytorski]
