LITMIR.BIZ

      Ty mały idioto, mówi mama Adama. Adam się śmieje, a ja czuję ukłucie w sercu. Idziemy wzdłuż długiego muru, po drodze ze szkoły. Adam coś opowiada, jak zwykle z zapałem. „Ty mały idioto” – moja mama nigdy tak nie mówi. Zawsze mówi serio. Gdyby nazwała mnie idiotą, byłoby to w złości. A nigdy tak, wesoło, pobłażliwie i czule. Mam siedem lat i jestem niewierny. Kocham się w mamie Adama. Chcę ją całować, chcę, by czochrała moje włosy na wpół bezwiednie, jak robi z Adamem. A już najbardziej pragnę, by nazywała mnie idiotą. Albo czymkolwiek: robakiem, głąbem kapuścianym, wszystko jedno, byle właśnie tym tonem.

      Mamy nie bawią moje wygłupy. Widać to po niewielkim skrzywieniu kącika jej ust. Zazdroszczę Adamowi tak, że to aż boli.

      Jestem dzieckiem wytęsknionym. Mama potrafi, tknięta złym przeczuciem, przerwać podróż i wrócić pierwszym pociągiem do domu, aby dowiedzieć się od mojej opiekunki, że tego ranka o mało co nie utopiłem się w kałuży. Kiedy rozchodzą się pogłoski, że sklepowe mleko jest niepewne, mama kupuje na wsi krowę, która po przejściu odpowiednich badań wnosi swój udział do produkcji mojej kaszki. Bańki z mlekiem dostarcza nam podobno specjalnie opłacany woźnica. Jestem stanowczo dzieckiem hołubionym. A w podzięce marzę o tym, by zaadoptowała mnie mama Adama i nazywała idiotą.

      Pięćdziesiąt lat później Adam jest równie namiętnym gawędziarzem, jak wtedy, gdy był ośmiolatkiem – światowej sławy specjalistą od starożytnego Rzymu, i duszą każdej wesołej kompanii. Jak od niechcenia pisze sześćsetstronicową historię Rzymu, z której dziś uczą się włoscy studenci. Ja zaś borykam się z każdym wyrażeniem, nie ufam językowi i zatruwam otoczenie swoją melancholią.

      Chyba dopiero w czwartej klasie, kiedy przeprowadziliśmy się do dzielnicy robotniczej, dotarło do mnie, że nie tylko Adam ma taką mamę. Świat zdawał się roić od mam. Wołały swoje pociechy przez okna, odbierały je po szkole, przekomarzały się z nimi i targały je za włosy na ulicy. Pachniały kapustą i potem, i wodą kolońską, chodziły z siatkami na zakupy. Przez małe okna mieszkań w suterynie można było widzieć, jak tam na dole robią obiad. Mama z siatkami nie chodziła. Siedziała za zamkniętymi drzwiami i nie wolno było jej przeszkadzać. „Uwaga, Yeti!”, ostrzegał napis na drzwiach. Dużo mówiło się w owym czasie o człowieku śniegu, Yetim, ponieważ Hillary rzekomo widział małpoluda w trakcie podejścia na Everest. Gdy wiele lat później opowiedziałem o tej tabliczce terapeucie, parsknął śmiechem. Chyba nie zapłaciłem za tę sesję.

      Tak, zazdrościłem chłopcom targanym przez mamy za włosy i wyzywanym od idiotów. Nieco później, gdy zrozumiałem, że to też się zdarza, zazdrościłem tym, którzy w czasie ferii wyjeżdżali gdzieś razem z rodzicami. Chociaż nie wpadło mi nigdy do głowy, by oczekiwać czegoś takiego dla siebie. Nie przypominam sobie nawet skrytych marzeń o takiej intymności. Przypuszczalnie sam pomysł napawał mnie lękiem. Jeden jedyny raz wybraliśmy się w podróż razem, tylko ona i ja. Ona – spięta i zirytowana, jak zwykle bywa z kimś, kogo się nie zna. Nazywało się to, że chce mi pokazać piękny Kraków i kopalnię soli w Wieliczce. Ale to były zasłony dymne. Celem podróży był Oświęcim.