ТОП просматриваемых книг сайта:
Powstań i zabij pierwszy. Ronen Bergman
Читать онлайн.Название Powstań i zabij pierwszy
Год выпуска 0
isbn 978-83-8110-811-9
Автор произведения Ronen Bergman
Жанр Биографии и Мемуары
Издательство OSDW Azymut
Podczas gdy Amit postrzegał zwycięstwo jako szansę na pokój, Jasir Arafat i Abu Dżihad upatrywali w druzgocącej klęsce państw arabskich szansy dla siebie. Zdawali sobie sprawę z tego, że haniebna porażka przywódców arabskich uzmysłowi społeczeństwu, że pora na nowych liderów – młodych, odważnych i nieskorumpowanych. Abu Dżihad uważał ponadto, że teraz będzie łatwiej prowadzić walki partyzanckie przeciwko Izraelowi.
20 czerwca, zaledwie dziesięć dni po zakończeniu wojny, Arafat i Abu Dżihad ogłosili z Bejrutu, że Fatah będzie kontynuował walkę, tyle że z terytoriów, które Izrael właśnie podbił291. Wierni swoim słowom, zainicjowali serię ataków terrorystycznych w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu – we wrześniu 1967 roku przeprowadzono trzynaście akcji, w październiku dziesięć, w listopadzie osiemnaście, a w grudniu dwadzieścia. Celami były głównie obiekty cywilne: fabryki, domy, kina i tym podobne. Po tych operacjach nikt w wywiadzie izraelskim nie ośmielił się proponować negocjacji z Fatahem.
Chociaż to Abu Dżihad prowadził walki, Izraelczycy doskonale wiedzieli, że przywódcą Fatahu jest Jasir Arafat. To on odpowiadał za podstawy ideologiczne organizacji i to jemu udawało się jednoczyć różne palestyńskie frakcje pod swoim przywództwem. To również on nawiązywał stosunki z przywódcami krajów arabskich, którzy początkowo widzieli w Fatahu zagrożenie. W 1964 roku państwa arabskie utworzyły Organizację Wyzwolenia Palestyny i postawiły na jej czele Ahmada asz-Szukajriego. Ponieważ jednak organizacja ta fatalnie zaprezentowała się w czasie wojny sześciodniowej i w związku z rosnącym znaczeniem Arafata, Fatah zaczął przejmować kontrolę nad OWP, aż wreszcie Arafat został jej przewodniczącym, Abu Dżihad zaś – koordynatorem działań wojskowych, czyli praktycznie jego zastępcą.
Arafat, który nosił kefiję ułożoną w taki sposób, że przypominała mapę Palestyny, stał się symbolem walki Palestyńczyków.
„Izrael musi uderzyć w samo serce terrorystycznych organizacji, ich centralę – zapisał w swoim dzienniku Jehuda Arbel, dowódca Szin Betu w Jerozolimie i na Zachodnim Brzegu. – Likwidacja Abu Ammara [Arafata] jest warunkim koniecznym, by uporać się z problemem Palestyńczyków”292. Arbel naciskał na komitet trzech, żeby poczynił odpowiednie kroki. Sam zaprojektował i rozprowadzał list gończy, pierwszy z wielu, który zawierał następujący opis: „Niski, 155–156 centymetrów wzrostu, o ciemnej karnacji. Budowa: pucołowaty; łysina na czubku głowy. Włosy na skroniach siwe. Przycięte wąsy. Zachowanie: niespokojne. Rozbiegany wzrok”293.
Izraelczycy próbowali kilka razy zabić Arafata podczas wojny sześciodniowej i zaraz po niej294. Po zwycięstwie Izraela informator Szin Betu ustalił, że ukrywa się on na jerozolimskiej starówce, nieopodal Bramy Jafskiej. Wysłano oddział żołnierzy, który miał go pojmać lub zabić, ale Arafatowi udało się uciec zaledwie kilka minut przed ich przybyciem. Dwa dni później żołnierze otrzymali kolejną wskazówkę od agenta z Jednostki 504 i przeprowadzili nalot na mieszkanie w Beit Hanina, wiosce leżącej na wschód od Jerozolimy, ale znaleźli tylko nadgryzioną pitę wypełnioną sałatą i tahini. Nazajutrz Arafatowi udało się przekroczyć jeden z mostów na Jordanie. Uciekł w kobiecym przebraniu w taksówce należącej do jednego z jego zwolenników.
Tymczasem ataki terrorystyczne OWP na Izrael przybrały na sile i częstotliwości. Od zakończenia wojny do marca 1968 roku zginęło w nich sześćdziesięciu pięciu żołnierzy i pięćdziesięciu cywilów, a dwustu czterdziestu dziewięciu żołnierzy i dwustu dziewięćdziesięciu pięciu cywilów odniosło obrażenia. Ataki przeprowadzane z siedziby Fatahu w mieście Karameh doprowadzały do częstych starć między Siłami Obronnymi Izraela i jordańskim wojskiem, a na długiej granicy izraelsko-jordańskiej panowało ciągłe napięcie, uniemożliwiając prowadzenie normalnego życia po stronie izraelskiej. Wyżsi rangą izraelscy oficerowie namawiali Eszkola do zatwierdzenia większej operacji militarnej, jednak on wciąż się wahał295.
Funkcjonariusze Mossadu byli coraz bardziej sfrustrowani. „Upokorzenie wywołane atakami terrorystycznymi przerodziło się w poczucie bezsilności – wspominał szef Kejsarii Cwi Aharoni. – Powiedziałem chłopakom: «Myślcie nieszablonowo. Myślcie o tym, jak zabić Arafata»”296.
Plan, który zaproponowali w styczniu 1968 roku, zakładał wysłanie dużego samochodu z Europy do Bejrutu, gdzie miał zostać wypełniony materiałami wybuchowymi. Następnie oficer operacyjny Kejsarii działający pod przykrywką biznesmena miał pojechać nim do Damaszku, zaparkować przed rezydencją Arafata i w odpowiedniej chwili zdetonować bombę297. Amit udał się do Eszkola w nadziei na uzyskanie jego zgody, ale spotkał się z kategoryczną odmową. Premier tłumaczył, że ten atak wywołałby i usprawiedliwiał odwetowe próby zamachów na życie przywódców Izraela. Eszkol postrzegał Arafata jako terrorystę, lecz takiego, który osiągnął status przywódcy politycznego, czego najlepszy dowód stanowiło objęcie przez niego kierownictwa OWP.
Tymczasem palestyński terror nie ustawał. 18 marca na minę wjechał autobus szkolny. Zginęło dwóch dorosłych ochroniarzy, a dziesięcioro dzieci zostało rannych. Eszkol niechętnie uległ naciskom. Zgodził się, aby zabicie Arafata stało się głównym celem operacji przeciwko Palestyńczykom w Karamehu i okolicach298.
21 marca 1968 roku żołnierze Sajeret Matkal, elitarnej jednostki komandosów Sił Obronnych Izraela, zostali przetransportowani helikopterem do punktu zbornego na pustyni niedaleko bazy Fatahu w Karamehu. Rozkazy dowódców były jasne i proste: „Atak za dnia, przejęcie kontroli, odseparowanie i zabicie terrorystów”. Podczas posiedzenia rządu, do którego doszło poprzedniego wieczoru, szef Sztabu Generalnego generał broni Chaim Bar-Lew obiecywał „czystą operację”, przez co rozumiał, że nie będzie lub prawie nie będzie ofiar wśród Izraelczyków.
Jednak nie wszystko poszło zgodnie z zamierzeniami, a walka trwała o wiele dłużej niż planowano. O tej porze roku poziom wody w Jordanie jest wysoki, roślinność na brzegach bujna, a teren trudny do pokonania. Wszystko to unieruchomiło wojska zmechanizowane, które miały pomagać komandosom. Co więcej, z powodu błędów w koordynacji działań siły powietrzne za wcześnie rozrzuciły ulotki nakazujące ludności cywilnej natychmiastową ewakuację. W tej sytuacji trudno było mówić o zaskoczeniu i bojownicy Fatahu mieli czas na przygotowania do ataku. Rozgorzała zażarta walka.
Arafat – po raz kolejny w kobiecym przebraniu – umknął w szalonym rajdzie na motocyklu.
Chociaż liczba ofiar – trzydzieści trzy po stronie izraelskiej, sześćdziesiąt jeden po jordańskiej i ponad sto po palestyńskiej – przemawiała na korzyść Sił Obronnych Izraela, Palestyńczykom po raz pierwszy udało się powstrzymać najsilniejsze wojsko na Bliskim Wschodzie. To wskazywało na prawdziwego zwycięzcę tej potyczki299.
Arafat natychmiast wykorzystał potencjał propagandowy nieudanej operacji Izraelczyków i przekuł ją w sukces – legendę o palestyńskim bohaterstwie w obliczu wroga. Posunął się nawet do tego, że przechwalał się (wbrew prawdzie), iż jego bojownicy ranili izraelskiego ministra obrony
290
Dziennik Meira Amita, lipiec 1967 (archiwum autora, dokument otrzymany od Amita).
291
Jaari,
292
Cyt. za: Perry,
293
Szin Bet, List gończy wydany za Jasirem Arafatem, czerwiec 1967 (archiwum autora, dzięki uprzejmości Szlomo Nakdimona).
294
Rozmowa z Suttonem, 9 maja 2012. Bechor,
295
Odprawa Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela 38-341, kwiecień 1968, s. 17–18 (archiwum autora, dokument otrzymany od „Sheerana”).
296
Rozmowa ze Cwim Aharonim, lipiec 1998.
297
Klein,
298
Sekretariat najwyższego dowództwa, Biuro szefa sztabu generalnego,
299
Zeew Maoz,