ТОП просматриваемых книг сайта:
.
Читать онлайн.
– Глыні, сынку… – рыпела старая.
Я ўзяў бутыль. Пры святле вогнішча здавалася, што ўнутры яе не малако, а нешта жывое… Я выцягнуў корак, і на мяне абрынуўся пах булачак і сенакосу… Самае цікавае, што вадкасць, названая малаком, булькала і шыпела… Але пах быў спакуслівы…
– Старая, гэта ж не малако, а штосьці няўцямнае… Атруціць хочаш? – без усялякіх запытаўся я.
– Глыні, глыні, – шыпела старая.
– Вось прывязалася, – уздыхнуў я. – Ды забірай так – дарма – усіх змеяў! Без малака… – махнуў я ў бок смажаных гадаў.
– Глыні-глыні, не бойся, – не адчаплялася старая.
«А чорт з ім, – падумаў я. – Жыццё і так паскуднае. Прэч пакуты!» З гэтымі думкамі я рэзка выдыхнуў і адпіў. Штосьці шандарахнула. Шандарахнула па галаве. У вачах пацямнела. Здавалася, што на нейкае імгненне я страціў прытомнасць. Было адчуванне, што нечая рука раскручвае мазгі, нібы школьны глобус. Ні бабулькі, ні бутэлькі малака, ні вогнішча… Я прачнуўся ў чорным кабінеце на канапе, на сцяне перада мной у цяжкой пазалочанай раме вісеў вялізны квадратны партрэт…
З партрэта на мяне пазіраў зжаўцелы генералісімус… Замест вусоў – два тараканы (вось яны, мае вусячкі!.. І не блытайце прусакоў з тараканамі! Прусакі – рудыя! Тараканы – чорныя! Я ж спецыяліст па гэтай жыўнасці! Вось ён, мой генералісімус піянерыі!). Вочы пазіралі не злосна, але з бацькоўскім дакорам… быццам нарабіў ты, Сафа Вітальевіч, столькі ўсяго нядобрага, што і не выправіць… Ззаду, у аддаленні, чамусьці стаялі хакеісты, якія размахвалі дужымі клюшкамі. Нешта было фантасмагарычнае ў гэтым партрэце, хаця выпісаны ён быў яўна рукой майстра. Творца пастараўся, і было бачна, што на яго паўплывалі гады акадэмічнай школы. Бо незразумела, чаму на лацкане генералісімуса ён выпісаў значку з галавой Неферціці… Відавочна, стараўся і хацеў прыўнесці ў партрэт пэўнай старажытнасці… Так-так, нават такія падрабязнасці, нягледзячы на нядобры фізічны стан, я здолеў разгледзець у гэтым паўзмроку…
– Ну, што, Сафа Вітальевіч, будзем запірацца? – голас узнік, здавалася, з ніадкуль… але я прыгледзеўся і заўважыў пад партрэтам за сталом маленькага плюгавага таўстуна. Мяркуючы па зорачках на ягоных пагонах – гэта быў маёр. Партрэт на сцяне настолькі ціснуў на навакольную прастору кабінета, што хаваў у сваіх цьмяных абдымках маёра.
Я паспрабаваў прысесці і адчуў востры боль у страўніку, ды і сэрца працавала як молат. З цяжкасцю, але я здолеў ажыццявіць задуманае. Цяпер седзячы, я бачыў усё ў іншым ракурсе – здавалася, што фігуру маёра высвечваюць партрэтныя блікі. Перад плюгавым стаяла настольная лямпа, прычым гэтак, што ягоны твар мне было даволі цяжка разгледзець.
– Вы, Сафа Вітальевіч, не хвалюйцеся, – плюгавы яўна заціраўся ў давер. – Мы ўсё пра вас ведаем…
– Ды што ж я зрабіў? І дзе я? І, уласна кажучы, па якім праве? – Я пачынаў