Скачать книгу

pasowany — rycerz.

582

samowtór (daw.) — we dwóch.

583

Janusz I Starszy (Warszawski) — (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły.

584

sierdzić się — złościć się, gniewać się.

585

pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.

586

statek (daw.) — majątek, zwł. ruchomy.

587

folgować (daw.) — traktować łagodniej.

588

zgoła (daw.) — nawet.

589

zali (daw.) — czy.

590

cudny (daw.) — dziwny.

591

Stanisław ze Skarbimierza — (ok. 1365–1431), pierwszy rektor Akademii Krakowskiej, wybitny kaznodzieja.

592

doma (daw.) — w domu.

593

do dnia — rano.

594

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle.

595

drzewiej (daw.) — dawniej.

596

Krewo — śrdw. miasto na Litwie, obecnie wieś w powiecie grodzieńskim na Białorusi.

597

kniaź — książę.

598

warować się od czegoś — powstrzymywać się od czegoś, strzec się czegoś.

599

kować (daw.) — kuć.

600

Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski 1412–1423 i poznański 1399–1412, kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.

601

przetowłosy (daw.) — jasnowłosy.

602

rajca (daw.) — radny.

603

żak (daw.) — uczeń, student.

604

Zawisza Czarny z Garbowa — (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego.

605

pałączasty — (o nogach) wygięty w pałąk, krzywy (częsta przypadłość u osób dużo jeżdżących konno).

606

Zyndram z Maszkowic — (zm. ok. 1414) polski rycerz niemieckiego pochodzenia.

607

Paszko (Paweł) z Biskupic, zwany Złodziej — rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem.

608

Marcin (Marcisz) z Wrocimowic — (zm. 1442), polski rycerz niemieckiego pochodzenia, starosta łowicki.

609

Mikołaj Powała z Taczewa — (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem.

610

halebardnik — dziś popr.: halabardnik.

611

halebarda — dziś popr.: halabarda.

612

krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.

613

jaka (daw.) — rodzaj okrycia wierzchniego.

614

krucyfiks — krzyż z przybitą postacią Chrystusa, od łac. crucifixus: ukrzyżowany.

615

gwoli (daw.) — z powodu.

616

wełny (daw.) — tu: fale.

617

pątlik — siatka do podtrzymywania włosów.

618

Wojciech Jastrzębiec — (1362–1436), biskup krakowski (1412–1423) i poznański (1399–1412), kanclerz koronny, przed osiągnięciem godności biskupiej czynny na dworze Władysława Jagiełły.

619

pan krakowski — zwyczajowe określenie kasztelana krakowskiego.

620

podhalski — dziś popr.: podhalański.

621

zakon (daw.) — prawo.

622

żywie (daw.) — żyje.

623

zrękowiny (daw.) — zaręczyny.

624

pokładziny — położenie się małżonków w jednym łożu w obecności świadków.

625

wedle — tu: obok.

626

mienić się (daw.) — podawać się za.

627

bitwa pod Płowcami — rozegrana 27 września 1331 r. między wojskami Władysława Łokietka a oddziałami krzyżackimi, przerwała krzyżacką kampanię przeciw Polsce.

628

Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego.

629

gniazdo (przen.) — siedziba rodu.

630

dojść do lat (daw.) — osiągnąć odpowiedni wiek.

631

wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów.

632

kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo.

633

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym.

634

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski,

Скачать книгу