LITMIR.BIZ

Скачать книгу

Pani Telimena i Panny i Panie,

      Słowem zrobim na urząd wielkie polowanie;

      I Wojski towarzystwa nam też nie odmówi.»

      To mówiąc tabakierę podawał starcowi.

      Wojski na ostrym końcu śród myśliwych siedział.

      Słuchał zmrużywszy oczy, słowa nie powiedział,

      Choć młodzież nieraz jego zasięgała zdania,

      Bo nikt lepiéj nad niego nie znał polowania.

      On milczał, szczypię wziętą s tabakiery ważył

      W palcach, i długo dumał nim ją w końcu zażył,

      Kichnął aż cała izba rozległa się echem,

      I potrząsając głową rzekł z gorzkim uśmiechem:

      «O jak mnie to starego i smuci i dziwi!

      Cóżbyto o tém starzy mówili myśliwi?

      Widząc że w tylu szlachty, w tylu panów gronie,

      Mają sądzić się spory o charcim ogonie;

      Cóżby rzekł na to stary Rejtan gdyby ożył?

      Wróciłby do Lachowicz i w grób się położył!

      Coby rzekł wojewoda Niesiołowski stary,

      Który ma dotąd pierwsze na świecie ogary,

      I dwiestu strzelców trzyma obyczajem pańskim,

      I ma sto wozów sieci w zamku Worończańskim,

      A od tylu lat siedzi jak mnich na swym dworze,

      Nikt go na polowanie uprosić nie może,

      Białopiotrowiczowi samemu odmówił!

      Bo cóżby on na waszych polowaniach łowił?

      Piękna byłaby sława! ażeby pan taki

      Wedle dzisiejszéj mody jeździł na szaraki.

      Za moich panie czasów, w języku strzeleckim,

      Dzik, niedźwiedź, łoś, wilk, zwany był zwierzem szlacheckim,

      A zwierze nic mające kłów, rogów, pazurów,

      Zostawiano dla płatnych sług i dworskich ciurów;

      Żaden pan przyjąć nie chciałby do ręki

      Strzelby, którą zhańbiono sypiąc w nią śrót cienki!

      Trzymano wprawdzie chartów, bo z łowów wracając,

      Trafia się że spod konia mknie się biedak zając,

      Puszczano wtenczas za nim dla zabawki smycze,

      I na konikach małe goniły panicze

      Przed oczyma rodziców, którzy te pogonie

      Ledwie raczyli widzieć, cóż kłócić się o nie!

      Więc niech Jaśnie Wielmożny Podkomorzy raczy

      Odwołać swe roskazy, i niech mi wybaczy

      Że nie mogę na takie jechać polowanie,

      I nigdy na niém noga moja nie postanie!

      Nazywam się Hreczecha, a od króla Lecha,

      Żaden za zającami nie jeździł Hreczecha.»

      Tu śmiech młodzieży mowę Wojskiego zagłuszył,

      Wstano od stołu; pierwszy Podkomorzy ruszył,

      Z wieku mu i z urzędu ten zaszczyt należy,

      Idąc kłaniał się damom, starcom i młodzieży;

      Za nim szedł kwestarz, Sędzia tuż przy Bernardynie,

      Sędzia u progu rękę dał Podkomorzynie,

      Tadeusz Telimenie, Assessor Krajczance,

      A pan Rejent na końcu Wojskiéj Hreczeszance.

      Tadeusz s kilku gośćmi poszedł do stodoły,

      A czuł się pomięszany, zły i niewesoły,

      Rozbierał myślą wszystkie dzisiejsze wypadki,

      Spotkanie się, wieczerzę przy boku sąsiadki,

      A szczególniéj mu słowo «Ciocia», koło ucha

      Brzęczało ciągle jako naprzykrzona mucha,

      Pragnąłby u Woźnego lepiéj się wypytać

      O Pani Telimenie, lecz go niemógł schwytać;

      Wojskiego też niewidział, bo zaraz z wieczerzy

      Wszyscy poszli za gośćmi jak sługom należy,

      Urządzając we dworze izby do spoczynku.

      Starsi i damy spały we dworskim budynku,

      Młodzież Tadeuszowi prowadzić kazano

      W zastępstwie gospodarza, w stodołę na siano.

      W półgodziny tak było głucho w całym dworze

      Jako po zadzwonieniu na pacierz w klasztorze;

      Ciszę przerywał tylko głos nocnego stróża.

      Usnęli wszyscy. Sędzia sam oczu niezmruża,

      Jako wódz gospodarstwa, obmyśla wyprawę

      W pole, i w domu przyszłą urządza zabawę.

      Dał roskaz ekonomom, wójtom i gumiennym,

      Pisarzom, ochmistrzyni, strzelcom i stajennym,

      I musiał wszystkie dzienne rachunki przezierać,

      Nareszcie rzekł Woźnemu, że się chce rozbierać.

      Woźny pas mu odwiązał, pas Słucki, pas lity,

      Przy którym świecą gęste kutasy jak kity,

      Z jednéj strony złotogłów w purpurowe kwiaty,

      Na wywrót jedwab' czarny posrebrzany w kraty;

      Pas taki można równie kłaść na strony obie,

      Złotą na dzień galowy, a czarną w żałobie.

      Sam Woźny umiał pas ten odwiązywać, składać;

      Właśnie tém się zatrudniał i kończył tak gadać:

      «Cóż złego że przeniosłem stoły do zamczyska,

      Nikt na tém nic niestracił, a Pan może zyska,

      Bo przecież o ten zamek dziś toczy się sprawa.

      My od dzisiaj do zamku nabyliśmy prawa,

      I mimo całą strony przeciwnéj zajadłość,

      Dowiodę że zamczysko wzięliśmy w posiadłość.

      Wszakże kto gości prosi w zamek na wieczerzę,

      Dowodzi że posiadłość tam ma albo bierze,

      Nawet strony przeciwne weźmiemy na świadki:

      Pamiętam za mych czasów podobne wypadki.»

      Już Sędzia spał. Więc Woźny cicho wszedł do sieni,

      Siadł prze świecy i dobył książeczkę s kieszeni,

      Która mu jak Ołtarzyk Złoty zawsze służy,

      Któréj nigdy nie rzuca w domu i w podróży.

      Była to trybunalska wokanda: tam rzędem

      Stały spisane sprawy, które przed urzędem

      Woźny sam głosem swoim przed laty wywołał,

      Albo o których później dowiedzieć się zdołał.

      Prostym ludziom wokanda zda się imion spisem,

      Woźnemu jest obrazów wspaniałych zarysem.

      Czytał więc i rozmyślał: Ogiński

Скачать книгу