Очурга оҕустарыы, кыайыыга кынаттаныы - Вячеслав Карпов

Скачать книгу

ылыммакка, бар дьонун тыыннаах хаалларарга туһуламмыт хардыылары оҥортуур эбит. Ол курдук сэрии сылларыгар Хатылыга «Кыһыл ыллык» уонна Чакырга Молотов аатынан холкуос-тарга бэрэссэдээтэллии сылдьан, хоргуйан барыы буолбутугар ыксаан, кистээн сүөһү өлөттөрөн, бар дьонун аһатан, холкуоһун дьонун үрүҥ тыыннарын өллөйдөөбүтүн туһунан оччотооҕу кэм тыыннаах туоһулара – кырдьаҕастар кэлиҥҥэ диэри махтанан ахталлара. Хата, оччолорго ону үөхсэр-харсар биир да хара санаалаах көстүбэтэҕэ аҕам дьоло эбит.

      Толооҥҥо дэриэбинэ ортотугар хатыйыы күрүөлээх дьиэбин мин сааһыран баран сотору-сотору ахтан-санаан кэлэбин, түүлбэр кытта киирэр. Ол дьиэм таһыгар оонньуурбун, бүтүннүү алтан төбө ньээм-ньээминэн саһарар тэлгэһэҕэ сымнаҕас окко сытарбын өйдүүбүн. Итиннэ мин биэс саастаахпар диэри олорбуппут. Ийэм, Кытаанахха олорбут Абрамовтар диэн бэйэлэрин кэмигэр кыахтаах, баай аҕа ууһун кыыһа, олус эрдэ төгүрүк тулаайах хаалаахтаабыт. Ол кэнниттэн мин аҕабын кытта билсэн, Чакырга сүктэн кэлбит.

      Аҕам өлбүтүн кэнниттэн кыра оҕолоох огдообо дьахтар отун-маһын булунан, сүөһүтүн көрөн соҕотоҕун олороро уустугуттан Мындаҕаайыттан сылдьар Егор Аммосов диэн киһиэхэ эргэ тахсыбыта. Онон биһиги Толоонтон көһөр буоллубут. Мин кииринньэҥ аҕа буола сылдьыбыт Дьөгүөрү үдүк-бадык соҕус да буоллар өйдүүбүн. Тута: «Аҕаа!» – диэбиппин, кини элбэх баҕайы кэмпиэт аҕалан, ытыһым муҥунан кутан үөрдүбүтүн умнубаппын.

      Толоонтон көһөрбүтүгэр, биһиги өлүүбүт диэн төбөлөөҕүнэн 14 сүөһүнү илдьэр буоллубут. Өр баҕайы айаннаабыппыт, суола-ииһэ суох Дьаҕа баһыттан тахсан, оруобуна били Уулаах Уйбаан «сиһиктээх систэри бысталаан, адырҕайдаах аппалары туораталаан Дьаҕа Баһын ыырыттан тахсан, дьиэрэҥкэйдиир тиҥилэх тиэрийбит дьэрэкээн хонуулар устун» диэбитинии, ыт мунна баппат ыркый ойуурдартан тахсан, Амма өрүс үрдүгэр киэҥ нэлэмэн хочолорунан хаамтаран алтахтатан, Мындаҕаайыга тиийбиппит.

      Мындаҕаайыга баара-суоҕа 6 саастаахпар мин оскуолаҕа бэлэмнэнии эбэтэр норуокка этэллэринии «ньулубуой» кылааска киирбитим. Олус аһыныгас, үчүгэйкээн майгылаах учууталга түбэспитим (хомойуох иһин, аатын умнан кэбиспиппин). Дьиэбэр барарбар миигин атааран, суолум айаҕар киллэрэн биэрэрэ, оттон дьиэбэр Бэскэ диэри син балачча ырааҕа, икки биэрэстэ курдук быһыылааҕа.

      Суолбар баар үрэх сыырыгар оонньоон, дьиэбэр бүтүннүү хаар-сиик буолан тиийэрбин өйдүүбүн. Саас биирдэ сыыртан өҥөс гыммытым – үрэхпит эстэн, мууһа күөрэлэнэн, көмүөл бара турар эбит. Дьиэбит сүүрүк хоту, аллараа баара, онон муустарга олорсон устар санаа көтөн түстэ да, суумкабын туппутунан кытылы кыйа баран иһэр мууска ойон киирэн, айаннатан даллаһыта турбутум. Хата, соччо ырааппакка, дьиэм туһаайыыта от-мас сыыр үөһэ элэҥнээн көстөрүн кытта, кытылга ойон кэбиспитим. Дьиэбэр ол «дьоруойдааһыным» биллибэккэ хаалбыта. Ийэм ону көрбүтэ буоллар, төһөлөөх куттаныа этэй диэн билигин кэлэн кэмсинэбин.

      Оскуолаҕа куһаҕана суохтук үөрэммитим.

Скачать книгу