LITMIR.BIZ

      DİĞER MİLLER

      Elizabeth dönemi İngiltere’si dışındaki dönemlerde kaos hüküm sürmüştür. İskoçlar 1976 yardalık (1806 m, Edinburg kraliyet mili mesafesi) milleriyle günümüz miline yaklaşmışlarken Eski Galler mili dokuz bin adımlık mesafeyi temel alarak üç mil ve 1470 yardaya (6,2 km) eşitlenmişti. Her ne kadar bu hileli miller 1707 Birlik Yasası’yla ortadan kaldırılmış olsa da İrlandalılar 2240 yardalık millerini (2048 m) eğer bir tondaki libre sayısı iki bin iki yüz kırksa o zaman bir mildeki yarda sayısının da bu olması gerektiğini savunarak tutmaya çalışmışlardır. Bu mantığı izlemek zor olsa da bu mil, on dokuzuncu yüzyıla kadar İrlanda Cumhuriyeti’nde yaygın olarak kullanılmaya devam etmiş ve kırsal bölgelerde de yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde arada sırada kullanılmıştır.

      Metrik sistemin on dokuzuncu yüzyılın sonlarında kabul edilmesine kadar bir Avusturya-Alman mili 7,5 km / 4,6 mile eşitken Macarlar ve Ruslar sırasıyla 8,3 km / 5,1 mil ve 7,4 km / 4,5 millik ölçülerini kullanmışlardır. İskandinavya boyunca mil 6 ila 14,5 km / 3,7 ila 9 mil arasında değişebilirdi ve bu tür ülkelerin 1880’lerin sonunda metrik sisteme geçmesinden uzun süre sonra bile Norveç, Finlandiya ve İsveç 10 km / 6 mil uzunluğunu tanımlamak için mili kullanmaya devam etmiştir. İsveç Vergi Dairesi araçla iş seyahati için ödenekleri mil üzerinden hesaplamakta ve araçların yakıt tüketimi bu üç ulusta genellikle mil başına litre cinsinden ifade edilmektedir.

      İskoç yazarlar arasında hak ettiği değeri en az görenlerden olan Naomi Mitchison (1897-1999), otobiyografik You May Well Ask (1979) eserinde bir grup İsveçliyle sahil boyunca üç millik bir yürüyüşe katılma konusundaki isteğinden bahsetmiştir. Tabii bu grubun mil ölçüsü konusundaki yanlış fikirlerinden dolayı kendini gerçekten uzun bir yürüyüşün ortasında bulmuştur.

      DENİZ MİLİ

      Karadaki kuzeninin aksine deniz mili sabit bir mesafe değildir ve bir knot19 hızda giden bir geminin bir saatte bir deniz mili mesafe katetmesi açısından düğümle yakından ilgilidir.

      Dünyayı bir elinizde tutup ekvatordan ikiye ayırsaydınız bir daireye bakıyor olurdunuz. Ardından bu daireyi üç yüz altmış dereceye ve her bir dereceyi de altmış dakikaya bölseydiniz bu dakikaların her biri bir deniz milini gösterirdi. Eğer dünya kusursuz bir küre şeklinde olsaydı bu hesaplamada sorun olmazdı ancak ekvatorda şişkin, kutuplarda basık bir küre olduğu için yelken açtığınız yere bağlı olarak bir deniz mili ekvatorda 6046 fit (1842,8 m) ila 6108 fit (1861,7 m) arasında değişkenlik gösterecektir.

      Bu, büyük ölçekte çok fazla bir fark gibi görünmeyebilir, fakat uzun bir yolculukta denizci, deniz milinin değişkenlik gösteren uzunlukları için gereken karmaşık hesapları düzgün bir şekilde yapmayı başaramazsa seyir ilerledikçe düz bir yüzeyden ziyade kusurlu şekle sahip bir küre üzerinde seyahat ettiği için gemi hedefinden şaşabilmekteydi.

      1580’lerde Flaman haritacı Gerardus Mercator (1512-94) sefer sürecini bozmadan dünyayı meridyenlerinin tümünün dik açılarda kesiştiği, yassı (veya düz) bir dikdörtgen olarak gösteren bir dizi grafik yayımlayarak imdada yetişmiştir. Daha önce bahsedilen karmaşık hesaplamalardan kurtulan denizcilerin işi kolaylaşmıştır. Ancak bu yeni seyir kolaylığına erişmek için Mercator’un haritaları, aşağıda bazıları verilen birkaç yanlış anlamaya sebep olmuştur.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      (İng.) Stone: 6350 gramlık ağırlık birimi (ç.n.)

      2

      (İng.) Tea caddy: Caddy kelimesi Malaycada bir zamanlar çay yapraklarını ölçmek için kullanılan ağırlık ölçüsü olan “kati”den gelmektedir. (ç.n.)

      3

      (İng.) Ring: Halka (ç.n.)

      4

      Bin kelimesi Latincede mille’dir. Mil ölçüsü de buna dayanır. (ç.n.)

      5

      (Alm.) Hanım, kadın. (ç.n.)

      6

      91,4 santimetrelik İngiliz ölçü birimi. (ç.n.)

      7

      Özellikle yüksek ve dağlık kıyılarda karaların denize uzanmış bölümü. (ç.n.)

      8

      (İng.) Give them an inch and they’ll take an ell: Ell kumaşlar için kullanılan eski bir ölçü birimidir. Arşın ve endazeyle kıyaslanabilir ancak ell 46 cm iken arşın 65 cm’ye denk düşmektedir. (ç.n.)

      9

      (İng.) Feet: Ayaklar. (ç.n.)

      10

      (İng.) Getting down to brass tacks: Asıl meseleye, sadede gelmek anlamına gelen deyim. Motamot çevirisi “pirinç çivilere gitmek” şeklinde yapılabilir. (ç.n.)

      11

      Üç dart atışıyla kazanılabilecek en yüksek sayı 180’dir. (ç.n.)

      12

      (İng.) Chain: 66 fit / 20,1168 m uzunluğundaki ölçü birimi. (ç.n.)

      13

      9. ve 10. yüzyıllarda İngiltere’nin Danimarkalılarca yönetilen kuzey kesimi. (ç.n.)

      14

      Ortaçağda özgür bir aileyi geçindirmeye yetecek miktardaki arazi ölçüsü. (ç.n.)

      15

      (İng.) Rod: 5,0292 metrelik uzunluk ölçüsü. (ç.n.)

      16

      (Jap.)

Скачать книгу