Пўлати ва пўлатиликлар. Умр хотиралари - Амир Тўраев

Скачать книгу

билимдон ўқитувчилар ҳам бўлган. Химия фанидан дарс берувчи Шукур Авазов домла бизни ўзининг шиддаткорлиги билан қўрқитар, дарсни ҳамма тинглар, савол-жавоблар бўлиб турар, саволларга аниқ жавоб берар эди.

      Абдинаби Ширнаев ҳам роса билимдон, жиддий инсон эди.

      Абдинаби домла ҳам химиядан яхши дарс берар эди.

      Биринчи синфда Бойматов домла ўқитган эди, ўта камтарин, ширин муомалали инсон бизга ҳарф ўргатган.

      Муаллимлар ҳаммаси бу дунёдан ўтиб кетди, ётган жойлари жаннатдан бўлсин.

      Ҳали-ҳануз ёдимда, 5-синфда ўқир эдик.

      Дониёров Ҳайит деган синфдошимизга Эргашев деган ўта самимий ва роса билимдон меҳрибон домулла Карл Маркснинг суратини кўрсатиб: «Бу улуғ одам ким?» – деди. «Бу киши Жуманазар бобо», – деб жавоб берди, ҳамма кулиб юборди, лекин Эргашев домла сир бой бермай, дарсни давом эттирди.

      Мактабни иситиш учун чўян печка бўлар, унга кўмир, ўтин, баъзида бўлар, гоҳида у ҳам йўқ. Қаҳратон қишда қалин чопон кийиб, партада ўтирар эдик, муаллимларимиз ҳам чопонсиз мактабга келмас эди.

      «Керзовой» этиклардан, оёққа ўралган пайтавалардан ҳам нам ўтиб кетар эди.

      Баҳор, ёз ва куз ойларида ўқувчилар, озгина бўлса-да, латта ботинка ва калишлардан кийиб ҳузур қилар эди.

      Пўлатиликлар эккан дов-дарахтлар улғайиб, осмондек жамол кўрсатиб туради, катта тут тагида, тупроқ супада кексалар куз ва қиш қандай келишини таҳлил қилади, ёшларнинг бебошлиги-ю кексаларнинг эътиборсизлиги ҳақида сўзлашади.

      Бир кун оч қолган кишидан қирқ кун ақл қочади, дейдилар ўша очарчилик, қаҳатчилик ва об-ҳаво қурғоқчилиги, бир томонда вабою ўлат изғиган йиллар ҳақида, ўтиб кетган аждод-авлодлари тўғрисида ўз фикрларини ўртага ташлайдилар.

      Қаҳатчилик кезларида очликдан жон берган болаларни, хотин-қизларни, Сибирга сургун қилиниб элга қайтмаган юртдошларини эслайди.

      Эл учун жонини фидо қилган, Иккинчи жаҳон урушида изсиз кетган ҳамқишлоқларини хотирлайди.

      Афсус-надоматлар билан урушдан кейинги ҳаёт машаққатларини эслайди.

      Тошни тиш билан чайнаш афсона эканлиги ҳақида суҳбатлашади, ҳамма ўтганларини ойболта кўтариб келган тақдирга юклайди.

      Дунёнинг томи жуда баланд, бу менинг қалбимдаги армонлардан ҳам юксак, мен ҳамиша пўлатиликларнинг ғуломи эканлигимни унутмадим.

      Кўп сарсон-саргардон бўлганимда ҳам ўзимни уларнинг қулидек тутдим, баланд-паст қирлардан ҳам, улуғ ва мағрур чўққилардан ҳам баланд деб билдим.

      Оқаётган дарёлардан ҳам шиддатли бир нарса борки, у ҳам бўлса Отанинг пойи ҳисобланади.

      Отам ва элдошларим кўз ўнгимда гавдаланади.

      Қалбимда уларга ҳайкал қўйганман.

      Пўлатилик деҳқонлар ўз чайласида сизга бир тилим «варқоний» қовунини сўйиб беради, нон билан есангиз – бу дунёда мавжуд экансиз, шираси асло томоғингиздан кетмайди. «Варқоний» қовун нави Темур бобомиздан ёдгор қолган мерос десак адашмаган бўламиз. Бу нав қовунларнинг ҳидию мазаси ўша даврлардаги аждодларимиздан ёдгорлик бўлиб келмоқда.

      Заҳириддин

Скачать книгу