Грузия муваффақиятга қандай эришди - Лариса Буракова

Скачать книгу

ўтди:

      Инқилобдан кейиноқ барчамиз нимадир янгилик яратиш кераклигини, эскилари энди ҳеч нарсага ярамаслигини тушуниб етгандик. Коррупцияга қарши курашишимиз кераклигини ҳам аниқ билгандик. Лекин ислоҳотларни қай тарзда ва қандай мақсадда амалга ошириш зарур – бу аниқ эмасди. Янгича давлат тузилмаси ташкил этишимиз лозим, дея ўйлардик, лекин қандай тузилма тузиш кераклигини унча тушунмасдик. Нимадир қилишни бошладик ва етакловчи, ус тувор мафкура бўлмаса, ислоҳотларни ҳам амалга ошириш мумкин эмаслигини тўсатдан англаб етдик: масалан, вазирларнинг хаттиҳаракатлари бир-бирига зид бўлиши мумкин эди. Яъни иккита вазирнинг ҳар бири яхши, янги ва коррупциясиз нимадир қилишни хоҳлаши мумкин, лекин бу ҳаракатлар мафкуравий жиҳатдан турлича бўлиши эҳтимоли бор эди. Фақатгина 2004 йилнинг иккинчи ярмига келиб, ўз мафкурамизни аниқлаштириб мустаҳкамлай олдик. Каха Бендукидзе ўзининг “Виждондан бошқа ҳамма нарсани сотиш мумкин” деган можароли иқтибоси билан бу жараёнда муҳим ўрин тутди. Яъни ички ҳиссиётга асосланган ҳолда эркин иқтисодиёт томонга ташланган қадамларимиз ҳали аниқ кўриниш касб этмаган бир вақтда, айнан шу сўзлар биз учун келажакда мафкуравий платформа вазифасини бажариб берди.

      Давлат аппаратини кескин қисқартириш ислоҳотнинг асосий қисми бўлди.

      Янги ҳукумат ҳокимиятга келиши туфайли астасекин амалга ошириладиган ўзгаришлар билан максимал натижаларга эришиб бўлмаслиги, нафақат янги нафас олиб кириш, балки нафасни бутунлай ўзгартириш кераклиги ойдинлашди.

      Афтидан, собиқ Президент Эдуард Шеварднадзенинг “Ўз истеъфом ҳақида эълон қилган ўша суҳбат чоғида Саакашвилига ҳам, давлат вазири Зураб Жванияга ҳам бир хил маслаҳат бердим. Кадрлараро тозаловга ўша заҳотиёқ киришмасликлари керак – бу хато бўлиб чиқиши мумкин. Чунки аксарият лавозимларда ўз ишининг тажрибали усталари ишлардилар”, деган маслаҳатлари эътиборсиз қолиб кетди.41

      Давлатнинг барча тузилмалари, барча лавозимлари, барча функциялари қайта кўриб чиқилди. Бу борада Вато Лежаванинг фикри қуйидагича:

      Бюрократия ҳар доим ўзи учун юмуш топа олади, деган аксиома мавжуд. Стол қўйиб, амалдорни ўтқизиб қўй ва унга ҳеч нарса берма – у барибир ўзи учун нимадир ўйлаб топади. Уч йилдан сўнг эса мен бўлмасам, ҳаммаси таназзулга учрайди ва фожиа рўй беради, деб айта бошлайди.

      Муаммо фақатгина кўп сонли давлат аппаратида ҳам эмасди: ноаниқ ташкил этилган тузилма ҳам самарадорликни пасайтирарди. Давлатда назорат органлари ва инспекциялар шунчалик кўп тўпланиб қолган эдики, назорат қилувчиларнинг ўзлари ҳам ваколатлари чегарасини билмай қолар ва жавобгарликни бир-бирларининг зиммаларига юклардилар. Кўпинча ишдаги вазифалар такрорланарди, аксарият ҳолларда бу бирор назорат йўқлигидан рўй берарди.

      Фақат катта тозалашлар орқали буюк ишларга қўл уриш мумкин эди. Ҳамма ерда аттестациялар, танловлар, суҳбатлар, ишдан бўшатишлар, ишга янги одамларни ёллаш жараёнлари кетаётганди. Мамлакатнинг ўрта муддатли ривожланишини

Скачать книгу

<p>41</p>

Шеварднадзе заявил: “Я никогда не прощу русских” // Newsru.com. 2003 йил, 3 декабрь (www.newsru.com/world/03dec2003/never_. html).