LITMIR.BIZ

      Po trzech dniach marszu z Meaux napotkali dwóch studentów. Jednym z nich był Carlos, brat Simona Rodrígueza; drugi również pochodził z Portugalii. Obaj nie kryli przerażenia szaleństwem wędrowców.

      – Dokoła wre wojna, kochani wariaci – ostrzegli. – Nie macie broni ani pieniędzy. Bądźcie rozsądni, wróćcie z nami.

      – To wy lepiej chodźcie z nami – zaproponował Simon Rodríguez.

      – Wielkie dzięki – odparł jego brat i podniósł ręce. – Nie mam ochoty głodować.

      – Przegryź rzodkiewkę – zachęcił Simon i wyciągnął ku niemu cały pęk, godzinę wcześniej otrzymany od chłopki, niemal tak grubej jak jej własna krowa.

      Pełni dobrych intencji studenci odeszli, z rezygnacją kręcąc głowami.

      Kilka dni później na ich drodze stanęło wojsko fran­cu­­s­­kie i zabawa zaczęła się na poważnie.

      Żołdacy zaczepili Franciszka, najwyższego z wędrowców, którego uznali za przywódcę grupy. Nagabywany doskonale zdawał sobie sprawę ze swojego silnego akcentu baskijskiego, więc tylko uśmiechał się szeroko i milczał jak zaklęty.

      Niski Jean Codure pospieszył mu z pomocą.

      – Czym możemy ci służyć, mon sergent? – spytał.

      – Kim jesteście?

      – Studentami z Paryża.

      – Skąd przybywacie?

      – Z Paryża.

      – Ale z jakiego kraju?

      Jean Codure zrobił głęboko urażoną minę.

      – Nie wiesz, panie, że Paryż leży we Francji?

      Oficer obserwował go spode łba.

      – Lepiej nie pyskuj, cwaniaku – wycedził. – A twoi kompani? Czy również są dobrymi Francuzami?

      Jean Codure wyglądał niesłychanie oficjalnie.

      – Wszyscy jesteśmy z Paryża – zapewnił rozmówcę z patosem.

      Żołnierze pozwolili im kontynuować marszrutę.

      Nieopodal Metz po raz pierwszy napotkali strumienie uchodźców, a za nimi hiszpańskie wojsko. Franciszek machnął swoim certyfikatem przed nosami zdumionych żołnierzy i przemówił do nich płynną hiszpańszczyzną.

      W obu wypadkach cudem uniknęli śmierci. Gdyby żołdacy odkryli, że wśród podróżników znajdują się osoby dwóch narodowości, z pewnością rozprawiliby się z nimi na miejscu. Drzewa i sznury widziało się na każdym kroku. Nie przejmowali się taką śmiercią. Czym innym było dla nich umrzeć za wiarę, jako męczennicy, a czym innym dać się powiesić dlatego, że ktoś błędnie uznał ich za szpiegów.

      Przy jednej okazji pozwolono im iść dalej, bo sprawiali wrażenie skończonych idiotów.

      Trzeba jednak przyznać, że trudno rozpoznać magistrów i profesorów w dziewięciu obdartych i brudnych, młodych mężczyznach, którzy mokli na listopadowym deszczu i grzęźli w błocie północy Francji.

      Gdy wkroczyli do Niemiec, trzej Francuzi z ich grona musieli zacząć udawać głuchoniemych. Niemcy sprzyjały cesarzowi wszędzie tam, gdzie nie dominowała wiara protestancka. Ten aspekt ich sytuacji miał jednak zupełnie inne znaczenie. Ani na moment nie ukrywali faktu, że są katolikami.

      Pewien sympatyczny, protestancki pastor w średnim wieku wyzwał ich na debatę w jednej z gospod w Konstancji, cytując (jakby nie miał kogo) Wergiliusza i obiecując, że w ramach ciekawostki przedstawi ich swoim dzieciom. Laynez podjął rękawicę i szybko zagwoździł niemieckie armaty. Pastor musiał przyznać, że nie potrafi udzielić odpowiedzi na jego pytania.

      – Co takiego? – spytał Laynez surowo. – Jak możesz wygłaszać opinie, których nie potrafisz bronić, panie?

      Tego było za dużo. Rozzłoszczony Niemiec zerwał się z miejsca.

      – Jutro traficie za kraty, osobiście tego dopilnuję – zagroził. – Wtedy zobaczycie, czy potrafię bronić swoich racji.

      Tej samej nocy opuścili Konstancję.

      – Wygrałeś z nim – zachwycał się Salmerón. – Zwyciężyłeś bezapelacyjnie.

      – Może i tak – przyznał Laynez i westchnął. – Niemniej musieliśmy zarządzić taktyczny odwrót.

      Przekroczyli granice Szwajcarii, gdzie spotkały ich podobne przygody. Zwingli, Farel i Oecolampadius zrobili swoje w Bazylei, Bernie i innych miastach.

      – Naprawdę powinniśmy tutaj zostać – mruknął Fran­ciszek. – Mielibyśmy mnóstwo pracy.

      – Trzeba było zatrzymać się w Niemczech – sprostował Broët.

      – Mimo wszystko istnieje pewna zasadnicza różnica między tymi dwoma państwami – oświadczył Laynez z powagą.

      – Jaka?

      Laynez zadrżał.

      – Tutaj jest zimniej – wyjaśnił.