Қояларда қолган болалик - Рисбек Омонов

Скачать книгу

кўрардик ва кўп истеъмол қилардик.

      Отам ҳар куни эринмай балиқ тутарди. Балиқни эса антиқа усулда пиширарди. Балиқни ювиб, тозалаб, бироз осиб қўярди. Яъни, суви оқиб кетсин учун. Кейин олов ёқиб чўғ бўлгунча кутарди. Чўғ тайёр бўлгандан сўнг махсус катта симдан тайёрланган сеткани унинг устига қўйиб, бир қатор қилиб балиқларни териб чиқар эди. Балиқ бироз қизаргандан кейин бир ағдариб чиқарди. Сўнг балиқ қизариб, ёғи оқиб чиққунча кутардик. Ёки бўлмаса учта катта тошни ўчоққа ўхшатиб қўйиб ўртасига олов ёқарди. Тошлар аввал тандирга ўхшаб қораяр, кейин оқарар экан. Тош оқаргандан сўнг бу тошга балиқни нонга ўхшатиб ёпиштириб чиқарди. Балиқ қизиган тошга жаз этиб ёпишиб қоларди. Балиқнинг бир томони чўққа пишса, иккинчи томони тошнинг иссиғида пишиб қоларди. Балиқ пишай деб ёғи оқа бошласа тошдан салгина ажрагандай бўларди. Шундан кейин отам балиқни тандирдан нон узгандай ажратиб олар эди.

      Мана шу усулда тайёрланган балиқни емабсиз, бу дунёга келмабсиз. Шундай мазалики, еган сари егингиз келади. Пиширилган балиқнинг суяклари ҳам пишиб кетар экан, бемалол қўрқмай чайнаб ейсиз. Томоққа ҳеч нарса қадалмайди. Менимча, отам тоғда ёғ бўлмаганлиги учун шунақа пиширгандир. Ҳалигача ўша балиқнинг мазаси оғзимдан кетмайди. Отам, ҳатто қўзиқоринларни ҳам шундай пиширарди.

      Нонни тандир бўлмагани учун чўққа кўмиб пиширар эдик. Яъни, хамирни қилиб, унга гўшт, пиёз, ёнғоқ, ялпиз ва бошқа тоғ гиёҳларидан қўшиб, аралаштириб тайёрлаб оларди-да, уни табан қозонга солиб қўйиб, олов ёқиб, чўғ бўлгунча кутарди. Чўғ тайёр бўлгандан кейин хамир солинган табан қозонни (усти ёпиладиган “сковородка”) чўққа кўмиб қўяр эди. Чўғ совиб ўчгунча нон ҳам пишиб қоларди. Унгача чўғнинг бир четига қўйилган чой ҳам қайнаб қоларди. Бундай усулда пиширилган нон жуда мазали, хушбўй бўлади. Шу нондан бир тўғрам ва озгина асал билан тоғ гиёҳларидан дамланган бир пиёла чойнинг ўзи етарли, бошқа хеч нарсанинг кераги бўлмайди. Мана, ёшим етмишдан ошибдики, бошқа бундай мазали нон емадим.

      Қопқонга тушган ўлжанинг гўштини ҳам, кўпинча, чўққа кабоб қилиб пиширар эди. Кабобни ҳам пиширганда унинг устига арча ва ҳар хил тоғ гиёҳларидан сепиб пиширар эди. Бундай кабобдан жуда яхши ҳид таралиб туради. Иштаҳани очади. Отам нон ёки кабоб пиширгунча кўкнорини эзиб, бир пиёлада ичиш учун тайёрлаб қўяр эди. Менга ҳам бир ҳўплатиб, қолганини ўзи ичиб олар эди. Ана шундан кейин ота-бола ёнбошлашиб олиб, алламаҳалгача чойхўрлик қилар эдик. Ҳа, очиқ табиатда, соф ҳавода, арчали тоғлар орасида шу тарзда яшаш, шу тарзда дам олишга нима етсин. Лекин бу ҳаммага ҳам насиб этавермайди. Балки шунинг учун биз ҳеч касал бўлиб, ётиб қолганимизни билмайман. Балки шунинг учун қаҳратон қиш совуғига ҳам бемалол бардош бергандирмиз, тоғма-тоғ чарчамай юргандирмиз. Балки Аллоҳ бизга шу тариқа соғлиқ ва қувват бергандир.

      Биз яшаган тоғларда баҳордан то кузгача қўйчилар колхоз ва совхозларнинг қўйини боқиб юрарди. Баъзан биз тоғма-тоғ айланиб, сайр қилиб юриб, ҳатто қўй топиб олардик. Бу қўйлар, асосан, бирон

Скачать книгу