LITMIR.BIZ

      Redaktordan

      AZƏRBYCAN-TÜRK MƏDƏNI IRSINƏ QARŞI YÖNƏLƏN ERMƏNI TERRORU

      1930-cu illərdə türkçülük, turançılıq suçlamasıyla Sibirə sürgün edilən böyük Azərbaycan mütəfəkkiri Hüseyn Cavidin ikicə misrası təkcə sistem pozuqluğu olan cəmiyyəti deyil, böyük arzularla yaşayan fərd və millətlərin çıxılmaz vəziyyətini də məharətlə ifadə edir:

      Böyüklük xülyasında olan zəif bir şəxsiyyət əlinə imkan düşərsə, çevrəsindəki insanlar üçün necə təhlükəlidirsə, böyüklük, əzəmət iddiasında olan kiçik bir xalq da eləcə qonşuları üçün daim problem qaynağı olur. Azərbaycan türkləri erməni örnəyində zaman-zaman belə gerçəkliklə qarşılaşsa da, başına gələn fəlakətlərdən dərs alaraq lazım olan tədbirləri görməyib.

      Ermənilərin təbiətində olan davakarlıq və qəddarlıq onların tarixi taleyindən irəli gəlir. Tarix boyu böyük dövlətlərin hökmranlığı altında yaşayan, heç bir zaman müstəqil dövləti olmayan ermənilər ağalarını tez-tez dəyişən kölələr kimi qul durumunda ömür sürüblər. Roma, İran, Bizans, Ərəb, Türk, Rus… Tarix səhnəsinə yeni ağa çıxdıqda ermənilər həmişə əski ağalarına qarşı üsyan ediblər. Rus tədqiqatçısı Veliçkonun sözlərinə görə, ermənilər ağalarını sistemli olaraq satmışlar.[1] Beləcə əbədi olaraq köləlik duyğusu bu millətdə insansevərlik, alicənablıq hisslərinin yaranmasına imkan verməyib. Köləlik duyğusu erməni xarakterində qısqanclıq, ikiüzlülük, böyüklüyə və əzəmətə aclıq kimi neqativ keyfiyyətlər meydana gətirib.

      Ac xəyallarında “Böyük Ermənistan” mifini yaradan, ancaq gerçəkləşdirməyə gücü yetməyən, böyüklük yükünün altına girmiş bu kiçik xalq özünü içindən çıxılmaz bir hala salmışdır. Kölə xülyasından törəmiş böyüklük, qədimlik iddialarını elmi təməllərə dayandırmaq, uydurduqları böyük yalanları maskalamaq və qədim dövr tarixini öz xeyirlərinə dəyişdirmək üçün Yaxın Şərq xalqlarının maddi və mənəvi mirasını acgözlüklə mənimsəyiblər. Son yüz ildə erməni mütəxəssisləri və rus siyasətçiləri uydurduqları “Böyük Ermənistan” xəritəsinə tarixi-elmi don geydirmək üçün total səfərbərlik elan ediblər. Sadəcə siyasətçiləri deyil, ziyalıları da zəiflik, qorxaqlıq və alçaqlıq nümunəsi olan terror yolunu tutublar, beləliklə, ermənilər tərəfindən bu xəyali xəritənin aid olduğu ərazidə yerləşən türk tarix və mədəni mirasına qarşı geniş miqyasda məhvetmə əməliyyatına start verilib. Bu torpaqlar Azərbaycanın tarixi torpaqları olduğundan ermənilərin həyata keçirdikləri terror əvvəldən Azərbaycan-türk mədəni-mənəvi mirasına qarşı yönəlib. Ermənilər türk mənəvi mirasına qarşı davalarını bir neçə yöndə aparmaqdadırlar:

      1) Aşkar mədəniyyət oğurluğu: başqa xalqların abidələrini erməni abidəsi kimi özününküləşdirmək;

      2) Erməniləşdirmə: bəzi modifikasiyalarla qonşu xalqların abidələrinə əl qoymaq;

      3) Ermənisayağı mənəvi terror: erməniləşdirə bilmədiklərini dağıdıb izini yox etmək…

      Ermənilər mədəni oğurluğu ən çox musiqi sahəsində gerçəkləşdiriblər. Çox sayda Azərbaycan mahnı və oyun havasını, adını belə dəyişdirməyə gərək görmədən, özlərinə aid imiş kimi təqdim etməkdədirlər. “Sarı gəlin”, “Köçəri”, “Uzundərə”… Ayrıca seçilmiş türk yallıları (Anadolu və Naxçıvan yallıları), erməni folklor qruplarının repertuarında önəmli yer tutur.

      Çağdaş erməni bəstəkarlarının – özəlliklə A. Xaçaturyanın yazdıqları opera və balet əsərlərində Azərbaycan xalq musiqisindən çox geniş şəkildə istifadə olunub. Ermənilər Şərqdə çox yaxşı bilinən və tanınan Azərbaycan muğamlarına da sahib olmaqdan çəkinməyiblər. Adlarından da anlaşıldığı kimi, türklərə aid olduğu hesab edilən musiqi alətlərinə də sahib çıxmaqdadırlar. Ney, zurna, kaman, tar…

      Bu durum bir yandan erməni xarakterində olan oğurluğu, digər yandan orta əsrlərdə türk hakimiyyəti altında erməni musiqisinin üstün türk musiqi mədəniyyəti qarşısında davam gətirə bilməməsi üzündən öz-özlüyündə unudulmasının nəticəsidir…

      Dekorativ əl sənətlərində, özəlliklə türklərə aid olan xalçaçılıq sənətində erməni təxribatı çox böyükdür. Xalçaçılıq ayrıca araşdırma sahəsi olmaqla bərabər qeyd

Скачать книгу