Көмеш дага / Серебряная подкова - Джавад Тарджеманов

Скачать книгу

каршы чыгуларына авыз ачып карап торгансыз!

      Надзирательләр аның каршында үлек төсле агарынып, калтырап басып тордылар. Ләкин Яковкинның дулавына карап кына тикшеренү эшләре уңай нәтиҗә бирмәде. Киресенчә, гимназистлар арасында бунтарьлык көчәйгәннән-көчәйде. Ял вакытларында берничәсе бергә җыелып, пышын-пышын сөйләшүләр гадәткә кереп китте. Сөйләшкән чакларында надзиратель якынлашса, шып туктыйлар иде.

      Ләкин ризасызлык галәмәтләре андый пышын-пышын сөйләшүләр белән генә чикләнмәде. Чып-чын бунтка охшаган бернәрсә булып алды. 4 июньдә, шимбә кич башланып китте бу хәл. Төшке аштан соң гимназистлар «чиста» ишегалдына чыкканнар иде. Койманың теге ягындагы арткы ишегалдыннан кинәт сүгенгән һәм җикеренгән тавышлар ишетелде. Малайлар койма ярыгыннан шунда күз салсалар, ат абзары алдында квартирмейстер прапорщик Михайлов гимназистларның сөеклесе – иң карт сторож Емельянны таяк белән кыйнап тора.

      – Минем ни гаебем бар, ваше благородие, ни өчен кыйныйсыз? – дип өзгәләнеп кычкырып җибәрде Емельян бабай.

      Бу хәлне күреп, Дмитрий Княжевич:

      – Әйдәгез! – дип команда бирде.

      Гимназистлар ничектер ачык калган кече капкага ташландылар һәм күз ачып-йомганчы квартирмейстерны уратып алдылар. Сөйләшүне иң алда торган Иван Крылов башлап җибәрде:

      – Прапорщик әфәнде, карт кешене, георгиевский кавалерны кыйнарга оялыр идегез! Вәхши булырга кирәк моның өчен!

      Крыловның бу сүзләрен иптәшләре:

      – Вәхши!.. Тиран!.. Палач!.. – дип эләктереп алдылар һәм бөтен өерләре белән прапорщикның өстенә килә башладылар.

      Квартирмейстер:

      – Пугачёв маймыллары белән сөйләшергә теләмим! – дип шашынып кычкырды. Ләкин, яшүсмерләрнең ачулы кыяфәтләреннән коты алынып, тизрәк үз квартирасына качып котылу ягын карады.

      Бердәнбер яраткан надзирательләре Попов килеп үгетләмәсә, гимназистлар әле классларына керергә уйламыйлар иде. Сергей Александрович аларның таләбен баш надзиратель Фишер аша директорга җиткерергә вәгъдә бирде.

      Гимназистлар Емельян картны рәнҗеткән һәм үзләренә карата начар сүзләр әйткән өчен, квартирмейстер Михайловны эштән кууны таләп итәләр иде. Ләкин директор Лихачёв бу урынлы таләпне үтәргә уйлап та карамады, киресенчә, ул гимназистларның үзләрен тәртип бозуда гаепле санады һәм башлап йөрүчеләрен җәзага тартырга әмер бирде.

      Мондый чаралар, әлбәттә, чуалышка чик куя алмады. Кич белән, надзирательләрнең ашарга китүләреннән файдаланып, Княжевич, Пахомов, Алёхин, Крылов тегеләр яши торган бүлмәләргә кереп, мендәрләрен һәм башка нәрсәләрен пычак белән кискәләп бетерделәр.

      Икенче көнне өлкән класс укудан баш тартты, урта һәм түбән класслар да аңа иярде. Лихачёвның коты алынды. Коридорда һәм ишегалдында ялгызы күренмәс булды, хәтта гимназия советына да яшерен юллардан – Яковкин квартирасы аша керде.

      Ә гимназистлар бирешмәделәр. 9 июньдә гимназия советының «экстраординар» киңәшмәсе барган конференц-залга берничә дистә гимназист килеп керде. Иң алдан,

Скачать книгу