Ике роман (җыентык) - Әхәт Сафиуллин

Скачать книгу

дәүләтнең бер канаты булган Синодта утыручы иң югары рухани кулына керәчәк хат бит!

      Шул хатны Синодка җибәргән көннән соң Илларион Рогачевский аңа җавап көтеп, дөресрәге, борчылып яши башлады. Чыннан да, борчылырлыгы да бар иде шул. Санкт-Петербургта утыручы югары руханилар аның хатында бәян ителгән тәкъдим-фикерләрен дөрес аңлармы? Нигә әле син Синод тикле синод указын тикшерергә алындың дип ачуланмаслармы? Монысы да бик мөмкин хәл, чөнки андагыларның да мин-минлекләре белән горурланулары җитәрлектер. «Без чыгарган указларга ревизия ясаудан башка эшең юкмы әллә?» – дип ачуланулары да, алай гына түгел, хәтта әле рәтләп эшли дә башламас борын эштән үк алып ташлаулары да бар.

      Менә шундый сораулар борчый иде архиепископны. Кайвакыт, шулар турында уйлаганда: «Юкка яздым түгелме икән мин ул хатны?» – дигән чаклары да булды. Атналар, айлар үтә торды, ә аңа җавап һаман күренмәде. Шуннан соң шиге дә, борчылуы да арта төште.

      Ниһаять, бер дә бер көнне, ул төшке ашын ашап утырганда, аның трапеза бүлмәсенә писер йөгереп диярлек килеп керде дә ишек төбеннән үк:

      – Санкт-Петербургтан хат, атакай! – дип ярып салды.

      Башка вакытта булса, ул үзенең ашын бүлдергән бу писерне эт итеп ачуланып куып чыгарган булыр иде, чөнки аш-су вакытын изге мәл дип санаган архиепископның андый гадәте барын Әрхәрәй йортындагылар барысы да яхшы белә иде. Ләкин бу юлы «Санкт-Петербургтан» дигән сүзне ишетүгә әллә нишләп китте. Башта кашыгын кулына тоткан килеш сүзсез катып калды, аннары аны өстәлгә куйды да, сихерләнгәндәй, анда ни язылганын белергә теләгән сыманмы, әллә әле һаман ни булганын аңлап җиткерә алмыйчамы, писер кулындагы мөһерле берничә сургыч ябыштырылган пакетка карап тора башлады һәм, ниһаять, аңышып җитте бугай, үзенең бас тавышы белән:

      – Бир! – дип кычкырды. Әйе, нәкъ кычкырды, хәтта писер аның кискен тавышыннан куркып калды. – Нигә каттың багана шикелле? Бир, диләр сиңа!

      Писер хатны аның кулына тоттырды. Ә ул аны ашыга-ашыга ачты да, дулкынлануыннан калтыраган кулы белән аннан өске өлешенә дәүләт гербы төшерелгән указ тартып чыгарды. Шул вакыттагы киеренкелектән рәсми кәгазьне күргән атакайның битенә бөрчек-бөрчек тирләр бәреп чыкты. Башта ул курка-курка гына, өстән-өстән генә аңа күз йөртеп алды, аннары, анда үзе өчен куркыныч берни дә юклыгын аңлаганнан соң, аны бер дә ашыкмыйча, һәр сүзенә басым ясап, бик тәфсилләп укып чыкты. Аның тәкъдимнәрен яклаган гына түгел, ә рәсми рәвештә теркәгән, Синод тарафыннан 1732 елның 19 нчы июлендә чыгарылган указ иде бу! Аның буенча Изге синод моннан соң инородецларны чукындыруны Казан епархиясе башлыгы Илларион Рогачевскийга йөкләгән, Богородицк монастыре да Казан епархиясенә буйсындырылган иде. Бу турыда ашавын да бүлеп укыган атакайның йөзе балкып китте, һәм ул, моңарчы бер мәртәбә дә булмаганны, аның сүзен, йомышын көтеп басып торган писердән:

      – Не хочешь ли отобедать со мной, сын мой? – дип сорады.

      – Что ты, батюшка, что ты?! – диде тегесе, кулларын

Скачать книгу